Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
17.1.Zaburzeniestresowepourazowe(post-traumaticstressdisorder,PTSD)
B.Obecnośćjednego(lubwiększejliczby)spośródnastępującychnatrętnychobjawów,związanych
ztraumatycznymwydarzeniem(wydarzeniami),występującychporazpierwszypodoświadczeniu
traumatycznegoprzeżycia(przeżyć):
1.Nawracająceinatrętne,dręczącewspomnieniatraumatycznegowydarzenia(wydarzeń).
Uwaga:Udzieciwwiekupowyżej6latpowtarzającesięzabawymogąwskazaćnatematlub
aspekttraumatycznegodoświadczenia(doświadczeń).
2.Nawracające,dręczącesny,którychtreśćjestzwiązanaztraumatycznymwydarzeniem(wydarze-
niami).
Uwaga:Udziecimogąwystępowaćprzerażającesnyotreścitrudnejdozidentyfkowania.
3.Reakcjedysocjacyjne(np.flashback),którepowodują,żedanaosobaodczuwalubzachowujesię,
jakbyponowniedoświadczałatraumatycznegoprzeżycia(przeżyć).(Nasilenieopisanychreakcji
przyjmujeformękontinuum,zcałkowitąutratąpoczuciarzeczywistościjakoskrajnąpostacią).
Uwaga:Udziecimożewystąpićponowneodgrywanieurazuwformiezabawy.
4.Nasiloneiprzedłużającesięcierpieniepsychicznewystępującewprzypadkunarażenia
nawewnętrznelubzewnętrznesygnały,symbolizującelubprzypominającepewneaspekty
traumatycznegowydarzenia(wydarzeń).
5.Zaznaczonareakcjafizjologicznawystępującawodpowiedzinawewnętrznelubzewnętrznesy-
gnały,symbolizującelubprzypominającepewneaspektytraumatycznegowydarzenia(wydarzeń).
C.Utrwaloneunikaniebodźcówzwiązanychztraumą,niewystępująceprzedtraumatycznymwydarze-
niem(wydarzeniami),zdefiniowanejakojednolubobazponiższych:
1.Unikanielubpróbyunikaniadręczącychwspomnień,myślilubuczućdotyczącychtraumatycznego
wydarzenia(wydarzeń)lubbliskoznimzwiązanych.
2.Unikanielubpróbyunikaniaczynników(ludzi,miejsc,rozmów,czynności,przedmiotów,sytuacji,
któreprzywołujądręczącewspomnienia,myślilubuczuciadotyczącetraumatycznegowydarzenia
(wydarzeń).
D.Niekorzystnezmianywzakresiezdolnościpoznawczychiwnastroju,związaneztraumatycznym
wydarzeniem(wydarzeniami),doświadczaneporazpierwszylubnasilającesięponim,zdefiniowane
jakojedno(lubwiększaliczba)spośródponiższych:
1.Trudnościwzapamiętaniuważnychaspektówtraumatycznegowydarzenia(wydarzeń)(zwykle
zpowoduamnezjidysocjacyjnej,anieinnegoczynnika,takiegojakurazgłowy,alkohollubleki).
2.Uporczyweinadmiernenegatywneprzekonanialuboczekiwaniadotyczącesamegosiebie,innych
osóblubświata(np."Jestemzłąosobą”
,"Nikomuniemożnaufać”
,"Światjestbardzoniebezpiecz-
ny”
,"Mójcałyukładnerwowyzostałtrwalezniszczony”).
3.Utrwalone,zniekształconepostrzeganieprzyczyniskutkówtraumatycznegowydarzenia
(wydarzeń),prowadzącedanąosobędoobwinianiasamejsiebielubinnychosób.
4.Utrwalonestanynegatywnychemocji(np.lęku,przerażenia,złości,winylubwstydu).
5.Znaczącozmniejszonezainteresowanielubchęćudziałuwważnychczynnościach.
6.Poczuciebyciaodseparowanymodinnychosób,oziębieniaznimistosunków.
7.Uporczywetrudnościwwyrażaniupozytywnychuczuć(np.niezdolnośćdowyrażaniaradości,
zadowolenialubmiłości).
E.Wyraźnezmianywzakresiepobudliwościzwiązaneztraumatycznymwydarzeniem(wydarzeniami),
doświadczaneporazpierwszylubnasilającesięponim,zdefiniowanejakodwa(lubwiększaliczba)
spośródponiższych:
1.Drażliwośćiwybuchygniewu(bezbyciaprowokowanym),zwyklewyrażanejakoagresjasłowna
lubagresywnezachowaniawstosunkudoinnychosóblubprzedmiotów.
2.Nieprzemyślanelubautodestruktywnezachowania.
3.Nadmiernaczujność.
4.Wzmożonareakcjanazaskoczenie.
5.Problemyzkoncentracją.
6.Problemyzesnem(np.trudnościwzaśnięciulubwutrzymaniusnualbosenniedającyodpoczynku).
17
