Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Rozdział1.Kara,karykryminalneikarapozbawieniawolności
łagodnanietylkonietłumidanejczynności,lecznawetjąintensyfikuje.
Wmiaręwzrostusiłykarynastępujeczasowezahamowanieczynności,
poczymzwyklespontaniczniesięonaodnawia.
Uogólniając,możnapowiedzieć,żekaraskutecznatotaka,którapojawia
sięniezwłoczniepozachowaniuniepożądanym,wyraźnieokreślazachowanie
podlegającekarze,jestkrótkaidostatecznieintensywna,wskazujenamożli-
wośćzachowaniapożądanego,jestkonsekwentna,bokażdekolejnezacho-
wanieniepożądanejejpodlega,dotyczyzachowaniaczłowieka(inienaru-
szapoczuciajegogodności)orazwymierzonajestprzezosobyznaczącedla
karanegopodmiotu.
Ramka1010Społecznesankcje
Wsocjologiimówisięzwykleosankcjachspołecznych,któreokreślasięUjakoreakcjegrupy
nazachowaniasięjejczłonkówwsytuacjachspołecznieważnych”(Walczak-Duraj,2006).
Sankcjespołecznepoddająsiępodziałomwedleróżnychkryteriów:
zewzględunaichjakośćwyróżniasięsankcjenegatywne,czylikary,orazsankcjepozy-
tywne,czylinagrody;
zewzględunaźródłopochodzeniamówisięosankcjachformalnych(instytucjesformali-
zowane)oraznieformalnych(organizacjenieformalne);
zewzględunakryteriumtreścinaciskuwywieranegoprzezgrupęwyodrębniasięsankcje
etyczne,religijne,prawneisatyryczne(testosowanesąprzezopiniępublicznąimająnaj-
częściejcharakterośmieszania,wyszydzaniaczyponiżaniasprawcyijegoczynu).
Możnadodać,żesystemkontrolispołecznejwspierasięnawymienionychsankcjach(por.
Nalewajko,2009).Naniecoinnysensicelwzmocnieńwskazująsocjologowie,którzyzgodnie
podkreślająinterpersonalnyikomunikacyjnycharakterprocesukaraniainagradzania.
Źródło:Walczak-Duraj(2006).
Autoremjednejzpierwszychteoriisocjologicznychkarybyłwspółtwórca
socjologii,wybitnyfrancuskifilozofipedagogE.Durkheim.Jegoteoriakarykry-
minalnejzaliczanajestdogrupyretrybutywnychkoncepcjikary,którebadacze
prawawyprowadzajązdawnejinstytucjitakzwanejUkrwawejzemsty,odwetu
iregułytalionu”(Lernell,1967;1977).
ZaistotękarylubUduszękary”Durkheimuważałodwet,zadośćuczynienie
iodkupienie.Jegokoncepcjakaryodwołujesiędodwóchzałożeń.Popierwsze
powiada:człowiekiemrządzązjednejstronywewnętrzneinstynktyzakorzenione
wzmysłach(sferabiologiczna),azdrugiejzinternalizowanewprocesiesocja-
lizacjinakazyizakazy(sferaspołeczna).Podrugiereligia,prawo,moralność,
atakżejęzykimodatofaktyspołeczneskładającesięnaświadomośćzbiorową.
Świadomośćtajestautonomicznainiezależnaodposzczególnychludziiich
indywidualnejświadomości.
