Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Rozdział1.Kara,karykryminalneikarapozbawieniawolności
treściąkarykryminalnejjestjejUrealistycznasubstancja”(Budziński,
1968),czylicelowaiosobistadolegliwośćaplikowanasprawcyprzestęp-
stwanadrodzeprzymusupaństwowego.Takwięcnaprzykładdolegli-
wościąkarypozbawieniawolnościjestizolacja.Podkreślićnależy,żebez
dolegliwości(fizycznych,psychicznych)niemakary;
celemkaryjestosiągnięciepewnychskutkówzamierzonychipożąda-
nychprzezpodmiotokreślającyówcel.Celesązeswejistotyzamierzone
iupragnione,alokująsięwpłaszczyźniepodmiotowej(subiektywnej);
skutkiem(lubefektem)karykryminalnejjestnatomiastjejpożądane
lubniezamierzone(częstonegatywne)następstwo.Owenastępstwakary
poddająsięempirycznemubadaniuiocenie.Dodaćnależy,żedokładne
określenieskutkuczyefektukarypokazujejednocześniefunkcjękary
kryminalnej.Jeśliwięcskutkiemwykonywaniakaryśmiercijestpozba-
wienieżyciaprzestępcy,tofunkcjątejkaryjesteliminacja.Karakrymi-
nalnazatem,niezależnieodcelu,jakimaosiągnąć,realizujewwymiarze
praktycznymróżnefunkcje.
Funkcjakarynieistniejerzeczjasnawpróżnipojęciowej,wręczprzeciwnie
–jestściślezwiązanazeskutkamikary.Skutkikarysąempirycznieweryfikowal-
nymefektemzastosowanejkary.Mogąonezaśbyćzarównopozytywne,czyli
pożądane,jakiniepożądane.Itakskutkiemdługoterminowegoodbywaniakary
pozbawieniawolnościmożebyćprizonizacjaskazanego,utrwalanieantyspołecz-
nychpostaw,demoralizacjaczyzerwaniewięzirodzinnychirozbicierodziny.
Naproblemskutecznościkaryikaraniawkontekścieprocesusocjalizacji
iwychowaniazwróciłamuwagęjużwcześniej.Ówproblemdotyczytakżekary
kryminalnej,zwłaszczakarybezwzględnegopozbawieniawolności.Obecnekary
kryminalnesąwynikiemdługotrwałegoprocesuprzemianspołecznychipoli-
tycznych.Przekonaniacodoichskutecznościwyprowadzanozwyklezodmien-
nychsposobówracjonalizacjiichsensu:retrybutywnego,prewencyjnego,reso-
cjalizacyjnego,atakżeochronnegoikompensacyjnego(Ciepły,2006).Wystarczy
powiedzieć,żeskutecznośćkarypozbawieniawolności–uważanejzapodstawo-
wąkarękryminalną–jestzdecydowanieniezadowalająca.Świadcząotymjed-
noznacznebardzowysokiewskaźnikiprzestępczościpowrotnej.Należytujednak
zauważyć,żeniemożemyzcałąpewnościązakładać,żejeśliktośniepowrócił
doprzestępstwa,tozaszławnimautentycznaprzemianawskutekuwięzienia.Nie
możemytegouczynićprzynajmniejzdwóchpowodów:zastosowanakarabyła
albozupełnieniepotrzebna,boibezniejkonkretnyczłowiekzmieniłbysposób
życiaipostępowania,alboponowneprzestępstwozostałojużpopełnione,lecz
niewykrytogo,asprawcażyjetaksamonaganniejakniegdyś.Cowięcej,wostat-
nichkilkunastulatachodżyłwistociebardzostaryproblemniepoprawności
pewnejgrupyprzestępców(Zalewski,2010).Powolirozpowszechniasiępogląd,
