Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4.1.4.
WPŁYWFUNKCJIWĄTROBYNAELIMINACJĘLEKU
Wrazzwiekiemzmniejszająsięmasawątroby(o20–30%),liczbahepatocytówiprzepływ
wątrobowy(o20–50%),coprowadzidozwolnieniaeliminacjilekówiwydłużeniaokresuich
półtrwania.Matoznaczeniewprzypadkulekówowysokimwspółczynnikuekstrakcji,takich
jakcyklosporyna,doksepina,imipramina,trimipramina,wenlafaksyna,selegilina,lowastatyna,
metoprolol,morfnaiwerapamil.Uosóbwstarszymwiekuzaburzeniabiotransformacjileków
wwątrobiedotyczągłównieprocesówIfazy(utleniania,redukcjiorazhydrolizy)iwynikiem
zmniejszeniaaktywnościenzymówwątrobowych(cytochromuP450).Obserwujesięzwłaszcza
zaburzeniabiotransformacjineuroleptyków,lekówprzeciwdepresyjnychipochodnychben-
zodiazepiny.StarzeniesięwątrobyniemanatomiastwpływunaprocesyIIfazy,polegające
nawiązaniulekówlubichmetabolitówzkwasemglukuronowymisiarkowymbądźnaich
przekształcaniuwformyrozpuszczalnewwodzie.
Wielelekówstosowanychustarszychosóbbierzeudziałwhamowaniuniektórychenzymów
cytochromuP450imożeblokowaćdziałanieinnychjednocześnieprzyjmowanychsubstancji
leczniczych.Naprzykładinhibitorywychwytuzwrotnegoserotoniny(SSRIselectiveseroto-
ninreuptakeinhibitors)blokująCYP2D6,przezcoosłabiajądziałanietamoksyfenuikodeiny,
któreaktywowaneprzeztenenzym.Omeprazol,będącsubstratemdlaCYP2C19,blokuje
goiuniemożliwiaaktywacjęklopidogrelu,czegoefektemjestwzroststężeniapierwszego
lekuibrakdziałaniadrugiego.Zkoleiwiekiemiuwarunkowaniamigenetycznymitłumaczy
sięzmiennośćodpowiedzinadziałaniewarfaryny.
4.1.5.
WPŁYWFUNKCJINEREKNAELIMINACJĘLEKU
Wrazzwiekiemzmniejszasięmasanereko20–25%(między30.a80.rokiemżycia)imaleje
liczbakłębuszkównerkowych(o20–30%),coprowadzidozmniejszeniafltracji(o13–46%).Po-
cząwszyod40.rokużyciazrokunarokobniżająsięklirenskreatyninyo1,8±2,6mL/min/1,73m
2
,
cewkowewydzielanieireabsorpcja.Możnaprzyjąć,żefunkcjanerekuprzeciętnego80-latka
pogarszasięo40%wstosunkudoosobywśrednimwieku.Nerkiodgrywająistotnąrolęwwy-
dalaniulekówlubichmetabolitówrozpuszczalnychwwodzie.Skutecznośćeliminacjizależyod
wydolnościnerek,którejmiarąjestszacunkowywskaźnikkłębuszkowejfltracji(eGFRestima-
tedglomerularfiltrationrate).Uosóbwpodeszłymwiekustężeniekreatyninywsurowicykrwi
niejestmiarodajnymwskaźnikiemfunkcjinerek,główniezpowoduniższejprodukcjikreaty-
niny,jakrównieżzmniejszonejaktywnościfzycznejiniskiegospożyciamięsa.Ztegowzględu
obecniewceluocenyfltracjikłębuszkowejnerekzalecasięstosowaniesześcioskładnikowego
wzoruMDRD,uwzględniającegowiek,płeć,rasęorazstężeniekreatyniny,albuminyimoczni-
kawsurowicykrwi,opracowanegowramachbadaniaModifcationofDietinRenalDisease.
Należyjednakpamiętać,żeposługiwaniesiętymwzoremwformieuproszczonej(którynie
uwzględniastężeniaalbuminimocznika)możebyćobarczonebłędem.Zapomocąpełnego
wzoruMDRDmożnawykazaćutajoneupośledzeniefltracjinerkowejpomimoprawidłowych
wartościstężeniakreatyninywsurowicykrwi.Jesttoszczególnieważneprzyustalaniuzasad
terapii(wielkościdawkileku,odstępumiędzykolejnymidawkami,drogipodanialeku)uosób
starszychzniedożywieniem(zniskimstężeniemalbumin)orazzograniczonymirezerwami
narządowymi,aprzeztowwiększymstopniunarażonychnadekompensacjęirozwójpełnej
niewydolnościnerekwprzebieguschorzeńostrychlubzaostrzeniaprzewlekłych.Wieleleków
stosowanychwgeriatriijestwydalanychprzeznerki;należądonichm.in.:antybiotyki(amino-
glikozydy,wankomycyna,cefalosporyny,penicyliny,sulfonamidy,chinolony),lekikardiologiczne
4.1.WYBRANEASPEKTYFARMAKOKINETYKILEKÓWWORGANIZMIEOSÓBSTARSZYCH
37