Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Teoriarólmiędzynarodowych
Tożsamośćmiędzynarodowąpaństwarozumiemyjakosamopostrzeganiepaństwa
napodstawiepoczuciaodrębnościwobecinnychicechprzypisywanychprzezinne
państwa.Naznaczenietożsamościwkształtowaniupolitykizagranicznejpaństw
zwracaszczególnieuwagęnurtkonstruktywizmu,rozwijającysięwnauceosto-
sunkachmiędzynarodowychodlatosiemdziesiątychminionegostulecia.Konstruk-
tywiścipodkreślają,żetożsamośćniejestdanapaństwomapriori,alejestwynikiem
powtarzalnegodziałaniaiinterakcjimiędzypaństwami.Jedenzczołowychprzed-
stawicielitegonurtu-AlexanderWendttwierdzi,żetożsamośćpaństwadetermi-
nujejegointeresy,acozatymidziedziałania.Wprowadzaonpodziałnatożsamość
społeczną,odnoszącąsiędostatusu,rolilubosobowości,którespołecznośćmiędzy-
narodowaprzypisujepaństwu,oraztożsamośćzbiorowąpaństwa,któraodnosisię
dowewnętrznychczynnikówludzkich,materialnych,ideologicznychikulturowych,
sprawiających,żepaństwojestjakiejest.WpodejściuWendtadominujączynniki
57
wewnętrzne,natomiastinnykonstruktywistaPeterKatzensteinwwiększymstopniu
skupiasięnanormachmiędzynarodowychwkształtowaniutożsamościiintere-
sówpaństw.
58
Nieulegawątpliwości,żenantożsamośćmiędzynarodową”państwaskładasię
ntożsamośćwewnętrzna”,stanowiącąospójnościczęściskładowychpaństwaoraz
ntożsamośćzewnętrzna”,któraoznaczaodrębnośćpaństwanatleinnych.Tożsa-
mośćmiędzynarodowapaństwajestwynikiemsprzężeniazwrotnegomiędzydanym
państwemainnymiuczestnikamistosunkówmiędzynarodowych;jestprzejawem
samoświadomościpaństwawzwiązkuzjegopołożeniemwśrodowiskumiędzy-
narodowym.Elementami,którewarunkujątożsamośćmiędzynarodowąpaństwa
59
sąprzedewszystkimczynnikihistoryczneikulturowe,przestrzenne,geograficz-
ne,ekonomiczne,wojskowe,ideologiczne,psychologiczne.Wzwiązkuześcisłą
60
57
AlexanderWendt,AnarchyIsWhatStatesMakeofIt:theSocialConstructionofPowerPolitics,
nInternationalOrganization”,1992,Vol.48,No.2,s.391-425.Zob.szerzej:AlexanderWendt,
Społecznateoriastosunkówmiędzynarodowych,WydawnictwoNaukoweScholar,Warszawa2008.
58
PeterJ.Katzenstein,TheCultureofNationalSecurity:NormsandIdentityinWorldPolitics,
ColumbiaUniversityPress,NewYork1996.Szerzejnt.podejściakonstruktywistycznegownauce
ostosunkachmiędzynarodowychzob.KarinM.Fierke,KnudErikJørgensen(red.),Constructing
InternationalRelations:TheNextGeneration,Armonk,N.Y:M.E.Sharpe2001;EmanuelAdler,
SeizingtheMiddleGround.ConstructivisminWordPolitics,nEuropeanJournalofInternational
Relations”,Vol.3,No.3,1997,s.319-363;StefanoGuzzini,AReconstructionofConstructivismin
InternationalRelations,nEuropeanJournalofInternationalRelations”,2000,Vol.6,No.2,s.147-
182;PeterJ.Katzenstein,RobertO.Keohane,StephenD.Krasner,InternationalOrganizationand
theStudyofWorldPolitics,nInternationalOrganization”,Vol.52,No.4,Autumn1998,s.645-685;
TedHopf,ThePromiseofConstructioninInternationalRelationsTheory,nInternationalSecurity”,
Vol.23,No.1,Summer1998,s.171-200;AntjeWiener,RelazioniInternazionalieCostruttivismo:
PuzzlesePromesse,nRivistaItalianadiScienzaPolitica”,Vol.XXXVII,No.1,2007,s.25-54.
59
StanisławBieleń,TożsamośćmiędzynarodowaFederacjiRosyjskiej,ASPRA-JR,Warszawa
2006,s.25-27.
60
JózefKukułka,PojmowanieiistotatożsamościnarodowejpodkoniecXXwieku,[w:]Stanisław
Bieleń,WitoldGóralski(red.),NowatożsamośćNiemieciRosjiwstosunkachmiędzynarodowych,
WydawnictwoNaukoweScholar,Warszawa1999,s.11-15;Bieleń,op.cit.,s.26.Szerzejnatemat
rolitychczynnikówwstosunkachmiędzynarodowychzob.JanPrzewłocki(red.),Zproblematyki
