Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przyjąć,żeintegracjabędziemiałacharakterdługotrwałyiciągleaktualizującysię
zewzględunanoweproblemy,związaneprzedewszystkimzmigracjąwewnętrzną
izewnętrznądoUnii.Wtymznaczeniu,byćmożetrafniejsząnazwątegoprocesu
byłaby„transformacjaEuropy”
.Charaktertychprzemianbędziewyznaczaćzjednej
strony–zestronyformalnychstrukturUE–procestworzeniakoniecznychram
iregulacjiprawnychdlawspółżyciamiędzynarodami,przedstawicielamigrup
etnicznych,kulturiras,mniejszościspołecznychitp.Zdrugiejstrony–zestrony
społeczeństwintegrującychsię–przyjęcieizaakceptowaniejakiegośminimum
wspólnychnormiwartościumożliwiającychharmonijnewspółistnienie.Jednak
wtymprzypadkuniebędziechodziłowyłącznieoinstytucjonalneiprawnezako-
twiczenietego„wspólnegodobra“;wdłuższejperspektywiepowinnotooznaczać
zmianęświadomościipraktykspołecznych.
Zoczywistychwzględówproblememancypacjigrupijednostekodnosisię
takżedosferyedukacji2.Chcęjednakpodkreślić,żewramachsamegodyskursu
edukacyjnegotematrównościpodnoszonyjestniezależnie.Chodziotewszystkie
propozycje,którepodważająkoniecznośćhierarchiiszkolnych,koniecznośćprzy-
musuwprocesieedukacji,krytycznieodnosząsiędoinstytucjiszkoływpostaci
tzw.„szkołytradycyjnej”
,stawiająpytaniaoceleedukacjiszkolnej(adaptacjaczy
emancypacja?),optujązapodmiotowościąwprocesiekształcenia,zawspieraniem
samorozwojujednostkiraczejniżza„wywieraniemzamierzonegowpływuwcelu
kształtowaniaosobowości”
,orazbardziejzadominacjąjednostkowych,przygod-
nychwyborówwtrakcieedukacjiniżzasystematycznymopanowaniemzgóry
ustalonegokanonuwiedzymilczącouważanegozawiedzęobiektywną.
Konkludując,idearównościwewspółczesnymświecienajczęściejartykułowana
jestwpostacidążeńdorównouprawnienia,równegotraktowania,równegodostępu,
równegostatusugrupijednostek.Wkontekstachedukacyjnychtedążenianajogól-
niejodzwierciedlajądwapostulaty;pierwszyzwiązanyjestzpytaniemouzasadnie-
nieistnieniaedukacjijakotakiej,drugizkoleidotyczysamegoprzebieguedukacji:
1)postulatrealizacji,zapośrednictwemedukacji,równościszansżyciowych
jednostekniezależnieodichatrybutówszczególnych
2)postulatrekonstrukcjisamegoprzebieguedukacjitak,byodpowiadałpo-
stulatowipierwszemu.
Przywołująchabermasowskąopozycjędwóchrodzajówracjonalności,Z.Kwie-
cińskitwierdzi,żewedukacji(azwłaszczawszkole)dominowaładotychczas
racjonalnośćadaptacyjno-instrumentalna,któracharakteryzujesięm.in.„od-
twarzaniemstosunkówdominacji,hierarchiiilegitymizowaniemnierówności,
nienawiściiwojny”
.Wyzwaniemdlaedukacjijestjednakdrugitypracjonalności,
bardziejodpowiadającytakcharakterowiwspółczesnychdemokratycznychspo-
2Edukacjęrozumiemtutajjako„sumęprocesów,działańioddziaływań,któreuczestnicząwroz-
wojuczłowieka”(Kwieciński,1995,s.160).
13
