Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zasadsprawiedliwościrządzącychporządkiemspołecznym;c)–jestmoralniesa-
mowystarczalna,gdyżprzyznajesięjejzgóryokreśloneprawa,którychniemożna
jejodebrać,iktórychteżwżadeninnysposóbniemożeonautracić”(Przybysz,
1996,s.14).„Komunitarianiestawiająliberałomzarzutprzedwczesnegookreślenia
podmiotuiujmowaniapodmiotuwsposóbniedeskryptywny,awięcmetafizyczny.
[...]liberałowieniepozwalają,bypodmiotkształtowałsamsiebie.Najchętniejde-
finiująpodmiotdecyzjipolitycznychimoralnychjakopusty,czysty,przezroczysty,
obojętnyibezosobowybyt.[...]Takpojętypodmiotstajesięjakąśbujającąwob-
łokachabstrakcją”(Hołówka,2001).
Wujęciukomunitarianjednostkaokreślonajestnieprzezabstrakcyjne„czło-
wieczeństwo”
,leczprzezkonkretpartykularnychcech,którenadająjej–zapośred-
nictwemsocjalizacji–wspólnotynaturalne,przedewszystkimrodzina,wspólnota
lokalnalubetniczna/kulturowa.„Wmiejsceliberalnejcałkowitejniezależności»ja«
odspołeczności,komunitarianieproponującałkowiteokreślenie»ja«przezwspólno-
tę;ichzdaniemjednostkaniewybiera,aleodkrywazasadyrządzącespołeczeństwem,
natomiastliberalnejmoralnejsamowystarczalnościjednostkiprzeciwstawiająko-
munitarianiemoralnąniesamowystarczalnośćindywiduum”(Przybysz,1996,s.15).
Komunitarianieprocesyindywidualizacyjnenowoczesnościobarczająwinąza
rozluźnieniewięziwspólnotowychidoprowadzeniedodezintegracjiiatomizacji
nowoczesnychspołeczeństw,coskutkujebrakiemzaangażowaniaspołecznego
ipolitycznego–brakiemtroskio„dobrowspólne”orazpostawamikonsumery-
zmu.Wobectakichzałożeńteoretycznych,równośćmożemiećtylkoograniczony
zakres–możnająrozważaćwodniesieniudoczłonkówkonkretnejwspólnoty
(ponieważzarównoXIX-wieczninacjonaliści,jakiwspółcześnikomunitarianie
ceniątradycjęitradycyjneprzekonaniacodowewnętrznejorganizacjiwspólnot,
wewnątrzgrupowarównośćlubjejbrakmogąbyćtylkopochodnątradycji;kiedy
wgręwchodziorganizacjapolityczna–prawaobywatelskieobejmujązwykletylko
tychczłonków,którzysązarazemczłonkamiwspólnotyetnicznej)orazdorelacji
międzywspólnotami,ewentualniepaństwaminarodowymi.
1.2.Etycznywymiarrówności–indywidualizacja
iemancypacja
Równośćwwymiarzeetycznymtonajbardziejuniwersalnywymiarrówności,
pojawiającysięjakoelementwszystkichmonoteistycznychdoktrynreligijnych.
ŚwieckiwyrazprzyjmujewantropologiifilozoficznejOświecenia(np.I.Kant),
wkoncepcjietycznejliberalizmu,natomiastwwiekuXXstajesiępodstawąkon-
cepcjiprawczłowieka.
Tegorodzajupojmowanierównościtylkoumowniejesthistoryczniepóźniejsze
odrównościjakoideipolitycznej.Antycznepojmowanierównościobywatelskiej
28
