Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mitnascenie
35
tęsknotęzateksteminspirującym,leczotwartym.JakzauważaRyszardNycz
(2000:191),współczesnarefleksjaliteraturoznawczakorelujepostmodernizm
zpoststrukturalizmem,jakożeobietendencjeodrzucajątradycjeformalistycz-
no-strukturalistyczne(skupionenarelacjachwewnątrztekstowych)orazpo-
zytywistyczno-socjologiczne(ograniczającesiędoreferencyjnychaspektów
tekstu).Poststrukturalistycznepodejściedotekstu,wktórejtopostawiedomi-
nującąrolęprzyjmujeinterpretator-odbiorca(Szahaj2011:284),dekonstru-
ujespetryfikowaneprzeztradycjęsensytekstu,rozważającjewaspekcieaktu
wypowiedzeniowegoirelacjiintertekstualnych(Nycz2000:192).Tekstjako
vwypowiedźusytuowana”zyskujenowekonstrukcjesensotwórczepoprzez
kontekstvutajony,zmiennyiniewpełniuchwytny”(Nycz2000:192).
Zataczająckoło,lubraczejwyznaczającdośrodkowąspiralę,badaczmamożli-
wośćdotknięciasensu,bowiemotwierasięprzednimszansadotarciadojądra
semantycznegobadanegozjawiska.Jednakżedoświadczenieowegovpunktu
zerowego”pozostanieniepełne,jeśliograniczysiędopoziomutekstu,awięc
dozapisu,poddanegoformalnejanaliziestrukturalnejczysemantycznej,zpo-
minięciemobszarównależącychdomitu(Sosień2003:12).
Postrzegającadaptacjętekstujakokreatywnyprocesreinterpretacyjnybędący
jednocześnieintertekstualnymprocesemrecepcyjnym(cf.Hutcheon2013),na-
leżyrównieżmiećnauwadzejegodziałanietranskodujące,gdyzmianiepodlega
systemznakówkomunikowalnychodbiorcy.Adaptacyjnyprocestwórczyzawie-
rasięzatemwzmianieinterpretacyjnej,wyrażanejwinnymsystemieznaków
igłębokozaangażowanejwrecepcyjnyoglądintertekstówrezonującychwtek-
ścieadaptowanym.Ztegoteżpowoduadaptacja,będącvderywacją,któranie
jestderywacyjna”(Hutcheon2013:9),ujawniaswojąpodwójnąnaturęproduktu
pochodnegoioryginalnegojednocześnieorazprocesuinterpretacjistaregoikre-
acjinowego.
Ambiwalentnycharakterprocesuadaptacji,opisanywyżejprzezLindęHutche-
on,znajdujeswojeodniesieniewrozważaniachClaude)aLévi-Straussadotyczących
dwutorowościprocesutransferukulturowego.Portretującpierwsząpostawę,jaką
przyjmujeodbiorcazastanychtekstówkultury,francuskifilozofokreślająmianem
bricolage,wskazująctymsamymnaprocestworzeniakolażyzzastanychelementów
wtakisposób,żeichvnaturanieulegazmianiewzależnościodtego,czywystępują
wzasobieinstrumentalnym,czywukładzieostatecznym(które,jeśliabstrahować
odrozmieszczeniaichczęści,zawszezachowujątożsamość)”(Lévi-Strauss1969:
37).Jesttoproceskreatywny,ponieważpowstajezupełnienowaaranżacjamogą-
caewokowaćnowesensydlawcześniejzdefiniowanychtekstów.Nieulegajednak
wątpliwości,żebricoleurnieingerujewstrukturęgłębokątekstów,którezesobą
zestawia.TymczasemdrugityprecepcjizastanegodziedzictwakulturowegoLévi-
-Straussdefiniujewramachpostawynaukowca/inżyniera,którynietylkoinwenta-
