Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.ZdziejówWielkiegoUstiuga
WielkiUstiugznajdujesięwodległościok.400kmnapółnocnywschódod
Wołogdy,wmiejscu,gdzieswewodyłącząrzekiJugiSuchona,tworząc
wspólnieDwinę.Obecnietoprowincjonalnemiasteczkoliczyok.32000miesz-
kańców4.Odawnejświetnościświadczynietylkonoszonaprzeznienazwa,ale
iunikatowyzespółsakralnyorazhistorycznazabudowajegocentrumzzachowa-
nymidomamikupieckimizXVII-XIXwieku.DlaichochronynadanoWielkiemu
Ustiugowistatusmiastazabytkowego.PorazpierwszyUstiugbyłwzmiankowa-
nyw1207rokuwśródmiastprzydzielonychprzezWsiewołodaWielkieGniazdo
jednemuzsynów.DorzeczeSuchonyodXIIwiekustanowiłoobszarrywaliza-
cjiMoskwyiNowogrodu.Wjejwynikunowogrodzianiezajęliziemiewgórnym
iśrodkowymbiegurzeki,gdziezałożyliWołogdęiTotmę.Terenywdolnymbie-
guSuchonyprzypadłyMoskwie.Ustiugstanowiłnajbardziejnapółnocwysunięty
punktKsięstwaMoskiewskiego.Wielokrotniewswychdziejachodpierałzarów-
noatakinowogrodzian,jakiościennychnarodówniesłowiańskich.
SzczególnieistotnąrolęodegrałUstiugwdrugiejpołowieXVstulecia,konso-
lidującpodwładząMoskwypółnocneziemieruskie.Jednakżegłównymzajęciem
ustiużanwkrótcestałsięhandel.Korzystnepołożeniegeograficzneprzyczyniłosię
dojegorozwojujakoośrodkawymianytowarowejirzemiosła.W1472rokuza-
czętoprzeprawiaćsięzUstiugarzekamiJugiŁuzaprzezobszarwododziałowyna
Kamę.W1553rokuposzukującytzw.przejściapółnocno-wschodniego,mające-
goprowadzićwzdłużwybrzeżyEurazjizAtlantykudoOceanuSpokojnego,Anglik
RichardChancellordotarłzMorzaBiałegoDwinąiSuchonądoWołogdy.Odtąd
wUstiugukrzyżowałysięnajważniejszeszlakirzecznepółnocnejEuropyDwi-
doMorzaBiałegoiPeczorąorazWyczegdądopółnocno-zachodniejSyberii.Tu
znajdowałsięgłównyruskirynekhandlufutrami.WXVIIwiekuUstiugbyłniewąt-
pliwiejednymznajbogatszychmiastRosji.Rozległeobszarynawschódodniego
nieustanniebudziłyciekawośćjegomieszkańców,stanowiąccelwyprawmyśliwych,
rybakóworazkupców.ZUstiugaijegookolicwywodzisięcałaplejadarosyjskich
podróżnikówiodkrywców.StądpochodziłSiemionDieżniew,któryw1648roku
dotarłwrazzekspedycjądoCzukotkiicieśninyzwanejobecnieimieniemBeringa.
W1649rokuustiużaninJerofiejChabarowprzeprawiłsięzJakuckadoAmuru,któ-
rymdopłynąłdoMorzaJapońskiego.W1697rokurównieżpochodzącyzUstiu-
gaWładimirAtłasowodkryłiopisKamczatkęorazKuryle.
Siedemnastestuleciebyłonietylkookresemlicznychwyprawiodkryćgeogra-
ficznych,aleiintensywnychdziałańwzakresieporządkowaniahandlukrajowego
4UwaginatemathistoriiWielkiegoUstiugaorazjegosiedemnastowiecznegoantroponoma-
stykonuporazpierwszyzaproponowałamwartykuleHrynkiewicz-Adamskich2010a.
11