Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
iwymianytowarowejzzagranicąwduchuprotekcjonizmurosyjskiego5.Konsty-
tucjaSoborowaz1649rokuzabraniałacudzoziemcomhandlunatereniePaństwa
MoskiewskiegopozaArchangielskiem.W1653rokunamocyUstawyhandlowej
ujednoliconoopłatycelne.Nowaustawaz1667rokupodwyższałacławwozowena
towaryzagraniczne,zabraniałacudzoziemcomhandludetalicznegonaterytorium
Rosji,zachęcałarosyjskichkupcówdokonsolidowaniasiłitworzeniaspółekhan-
dlowychnawzórzachodnioeuropejski.Dokumenttenwpewnymstopniuobniżał
rangęUstiugajakoośrodkahandluzagranicznego,gdyżwymieniałArchangielsk
ipobliskąWołogdęjakomiasta,wktórychprzeprowadzanokontrolecelnecudzo-
ziemców.WWołogdziemieliprzytymjedyniestacjonowaćdwajzaprzysiężeni
pełnomocnicy,potwierdzającyprzejścietowarówprzezpunktcelnywUstiugu.Jed-
nakżenieoznaczałotoograniczeniahandlurodzimego.Północnadrogarzecznado
MorzaBiałegostraciłanaznaczeniudopieropozwycięstwienadSzwedamiwwoj-
niepółnocnejiuzyskaniuprzezRosjęw1721rokunamocypokojunysztadzkiego
dostępudoBałtyku.Towarynazachódprzeprawianoodtądgłównieprzeznowy
portwPetersburgu,akupcyustiużańscyzostalizmuszenidoskoncentrowaniasię
nahandluzeWschodem.Wtymkierunkuzaczęłyudawaćsięlicznewyprawy,
azapoczątkowanajeszczewsiedemnastymstuleciurosyjskaekspansjanawschód
ostateczniesięgnęławybrzeżyPacyfiku,granicchińskichiobjęłanawetczęśćkon-
tynentupółnocnoamerykańskiego.Wwynikutychekspedycjiw1789rokugłównie
dlausprawnieniahandlufutramizorganizowanoKompanięPółnocno-Wschod-
nią,przemianowanąwpóźniejszymokresienaRosyjsko-AmerykańskąKompanię
Handlową,któraeksploatowałaterenyłowieckiewrejonieAlaski,AleutówiKu-
ryli.UstiużańscykupcyzorganizowalirównieżswojąspółkęhandlowąwKiach-
cie(pierwotnieTroickosawsk),byzmonopolizowaćhandelzChinami.Tazałożona
w1727rokuprzygranicznaosadanaobszarzewspółczesnejBuriacjiwkrótcestała
sięcentrumrosyjsko-chińskiejwymianytowarowejiodgrywałatęrolędopocząt-
kuXXstulecia.Dohistoriiprzeszłagłówniejakowielkiośrodektargówherbacia-
nych,zaopatrującynietylkoRosję,aleiwielekrajówEuropy.Upadekhandlowej
potęgiUstiugajestzwiązanyzuzyskaniemprzezRosjęwwynikuzwycięskichwo-
jenzTurcją(wlatach1768-1774,1787-1792)dostępudoMorzaCzarnego.Towary
zSyberiizaczętobowiemekspediowaćKamąiWołgąnapołudnie.Ostatecznykres
jegoekonomicznejświetnościpołożyłootwarciew1869rokuKanałuSueskiego,
kiedytopodupadłhandelzChinamiprzezKiachtę.Doutratydawnegoznaczenia
gospodarczegoUstiugadodatkowoprzyczyniłosięrównieżwytyczenieibudowa
głównychliniikolejowychzpominięciemtegomiasta,zapewnewzwiązkuzjego
niekorzystnympołożeniem(bagiennetereny,rozległasiećrzecznaitp.).
5Szerzejotymzob.Tихонов1953.
12
