Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Użycieichwkonkretnymakciemowypowoduje,żeprzyjmująonezazwyczajja-
kiśodcieńznaczeniowy,którypodkreślanaprzykładichugrzecznieniealbouzna-
nieichprzezodbiorcęzaoficjalneczyaroganckie.Niuansetenadawcawyraża
zapomocądodatkowejmimiki,wyrazuoczu,szybkościruchów,ichwielkości
isiły.Większośćznakówmazatemwyraźne,tojestdominujące,nacechowanie,
którewynikazkonwencjispołecznej.Wśródznakówużywanychwkomunikacji
polskiejwystępująwzwiązkuztymznaki:oficjalne,uroczysto-poważne,pate-
tyczne,uprzejme,nieoficjalne,familiarne,humorystyczno-żartobliwe,niegrzeczne,
ironiczno-złośliwe,lekceważąco-żartobliwe,grubiańsko-wulgarne,żargonowe.
Znaczącyzwiązekzobrazemstosunkówspołecznych,politycznychiekono-
micznychpanującychwPolscemawiekznakówkinezycznych.Przeobrażenia
zachodzącewtychtrzechpłaszczyznachpowodują,żepewnaliczbaznakówwy-
chodzizużycia,funkcjonującjeszczeniekiedywzachowanychdodziśfrazeo-
logizmach.Niektórenieprzetrwałyjednaknawetwewspomnianejformie;oich
istnieniuwprzeszłościdonosząjużtylkoźródłapisane.Częśćznaków,odbiera-
nychwpewnymstopniujakoreliktprzeszłości,funkcjonujenadalwograniczonej
grupienadawcówiodbiorców,przyczympierwotneznaczenietychznakówulega
zazwyczajzatarciu.
Pewnaczęśćznakówzaczęłafunkcjonowaćwkomunikacjiniedawno,jako
efektzapożyczenialubjakotwórpowstaływramachdanejwspólnoty.Wdrugiej
połowienaszegostuleciaPolacyzaczęlinaprzykładpodwpływemZachoduma-
chaćdłoniązbokunabokwcelupożegnaniakolegów,dobrychznajomych,osób
nieróżniącychsięstatusemspołecznym.Znaktenwypierastopniowoinny,mia-
nowiciepomachaniedłoniąwdółiwgórę.WkomunikacjiPolakówzadomowił
sięprzejętyzZachodunapoczątkulatosiemdziesiątychznakwyrażającyzwy-
cięstwo–jestnimuniesienierozchylonychpalców:wskazującychiśrodkowych
przedsiebie.
Znakikinezyczneopisanewsłownikucechujezróżnicowanafrekwentywność.
Największąwykazująte,któreużywanesąnacodzień,wczęstopowtarzających
sięsytuacjach.Mniejszączęstotliwośćmają:znakiwychodzącezużycia,znaki
używanewszczególnychokolicznościach,znakiwyjątkowoobraźliwewswejwy-
mowieorazteozasięguśrodowiskowym.
Wtrakciebadań,jakieprzeprowadziłaautorka,zaobserwowanozależność
międzynadawcamiiodbiorcamiznakówaichliczbą,płcią,wiekiemiśrodowi-
skiem.Większośćznakówkinezycznychfunkcjonujewkomunikacjirealizowanej
międzydwomaosobami.Pewnaliczbaznakówmazbiorowegonadawcęimoże
byćkierowanadojednegoodbiorcy.Możnateżmówićosytuacjiodwrotnej,kie-
dypojedynczynadawcakierujeswójprzekaznaprzykładdotłumu.Wwypadku
większościznakówniejestistotne,jakąpłećmająichnadawcaiodbiorca,wja-
kimsąwiekuaniwjakimśrodowiskuznakitefunkcjonują.Istniejejednakpewna
liczbaznaków,któremają:określonegopodwzględempłcilubwiekunadawcę
iodbiorcę;określonykrągosób,któreichzazwyczajużywają.Wzwiązkuztym
możnawyodrębnić:znaki,którychnadawcąjestkobieta;znaki,którychnadawcą
jestmężczyzna;znaki,którychnadawcąmożebyćtylkomężczyzna,aodbiorcą
27
