Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
asamojęzykoznawstwo,dziękibadaniomnadznakamikinezycznymi,uczyni-
łobyobrazporozumiewaniasięludziprawdziwszym.Przecieżznakikinezyczne
isłowawszczególnysposóbwspółpracujązsobąwtworzeniuznaczeń.Nietrudno
zauważyć,żeabyoddaćto,cowyrażapojedynczygest,trzebaużyćwieluznaków
językowych.Znakikinezyczneiznakijęzykowetodwaróżniącesięcharakterem
nośnikiznaczeń,myśli,idei,alewspółdziałającewprocesiekomunikacji.Gesty
isłowawzajemniesiędopełniają,cooznacza,żeichużyciepodporządkowanejest
wspólnemucelowi:wyrażeniumyśli–strukturyznaczeniowejtkwiącejwumyśle
nadawcy.Człowieksięgaprzecieżpoteśrodkiobrazowania,którenajefektywniej
(najlepiejinajekonomiczniej)wdanymmomenciedyskursuwyrażająjegopotrze-
bymentalneikomunikacyjne,czyliidee,pojęcia,intencje,którechceprzekazać,by
doprowadzićdoskutków,jakiechceosiągnąć47.
Znaki,któreodeszływprzeszłość
WybitnyhistorykkulturyMariaBogucka,korzystajączbogactwairóżnorod-
nościtreścimieszczącychsięwpojęciukultura,stwierdza,żejesttozespółma-
terialnychiniematerialnychwytworówczłowieka,takichjakspołecznieuznane
sposobybyciaisystemywartości,typowedladanejepokiibadanegoterenu.Za-
znaczaprzytym,że„Pojęciekultury–podobniejakonasama–jestzjawiskiem
historycznymipodlegałoodstarożytnościpoprzezrenesansioświecenieażpo
wiekXXróżnorakimprzemianom”
.Uczonadowodzi,że„Społeczeństwo,organi-
zującsweistnieniewokreśloneramyizaczynającfunkcjonowaćjakoświadomy
swejtożsamościnaród,wytwarzaspecyficzną,oryginalnąkulturę,którajestrów-
nocześniewarunkiemsinequanonjegodalszejegzystencji.Unicestwieniekultu-
rynarodowejoznaczanieuchronnąśmierćjegotwórcy–narodu.Uświadomienie
sobietejprawdyskłaniadopochyleniasięnadspuściznąkulturalną,przekazaną
namprzezminioneepokiiminionepokolenia”48.Przywołująccytowanypogląd,
niesposóbnieustosunkowaćsiędotychniewerbalnychzachowańkinezycznych
Polaków,któreniegdyśistniały.Przecieżstanowiąonezespółspecyficznych,nie-
materialnychwytworówczłowieka,tojestspołecznieuznanychsposobówbycia,
typowychzarównodladanejepoki,jakidlabadanegoterenu.Oichwystępowa-
niuwdawnychczasachświadczątekstypisane,opartenazachowanychmateria-
łachźródłowych.
Nakrótszelubdłuższeopisykinezycznychzachowańnaszychprzodków
możnanatrafićwpracachtychhistorykówkultury,którychinteresujądzie-
jepolskichobyczajów;najcenniejszedziełanatentematwyszłyspodpiórta-
kichbadaczy,jak:JędrzejKitowicz49,JanStanisławBystroń50,ZbigniewKucho-
47
48
49
50
Załazińska,2007,s.43–52.
Bogucka,1991,s.6.
Kitowicz,1840.
Bystroń,1976,s.159–197.
30
