Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
37
Nazwiskarodzime
nazwiskazgodnewswejstrukturzeznazwiskamiutworzonymiodwyrazówge-
netyczniesłowiańskichoCzęstowprocesieichasymilacjiwspółuczestniczyłygwa-
rairegionalnedeterminantyetniczno-kulturoweoNazwiskate,zgodniezsugestią
StanisławaRosponda,uznajesięzapolskie(rodzime),choćichpodstawowym
wykładnikiemjestleksemobcegopochodzeniaoWpodobnysposóbtraktujesięteż
nazwiskapochodząceodimionoWykładnikiemformalnymowychnazwiskmogły
byćimionachrześcijańskieiinneimionaobce,napodstawiektórychtworzono
nazwiskawedlepolskichmodelinazewniczych,oraznazwiskapochodneodnazw
miejscowych,derywowanezgodniezpolskimsystememnazwotwórczym(kwe-
stiatadotyczysposobówtworzenianazwisk,ichkomponentów,typów,struktury,
charakterystycznychdlanaszegojęzyka)oZgodnieztątendencją„nazwiskami
obcymisątakie,którezostałyprzetransportowanedonaszegojęzykajakogotowe
nazwyosoboweiwpolszczyźnienienastąpiłazmianaichfunkcjinazewniczych”
(Rymut1991:60)o
Wzebranymmaterialeantroponimicznymrodzimenazwiskaobejmują7671
jednostek(tojest68,3%całościzasobusłownikowego,naktóryskładasię11231
nazwiskwynotowanychzarchiwalnychmateriałówźródłowych)oGenetycznie
obcenazwiskareprezentuje3560form(odpowiednio31,7%)o
Zarównonazwiskarodzime,jakiobce,poddaneszczegółowymklasyfikacjom
ianalitycznymopisom(równieżocharakterzeporównańregionalnychiogólno-
polskich),dostarczająwielucennychinformacji,któremogąstanowićpodstawę
formułowaniawnioskównatematwieloaspektowejswoistościsystemuantropo-
nimicznegomieszkańcówpołudniowegoŚląskao
Nazwiskarodzime
Nazwiskarodzime(wynotowano7671przykładów)zewzględunapodłoże
motywacyjnemożnapodzielićnadwienadrzędnegrupy—nazwiskaodapelatyw-
neiodonimiczneoNazwiskaodonimicznezewzględunaichpodstawypodzielono
nanazwiskapochodząceodimion,odtoponimów(głównienazwmiejscowych)
iodnazwetnicznych(etnonimów)oNazwiskarodzimeopodłożuapelatywnym
reprezentująlicznągrupęjednostek(wynotowano4491formtegotypu,które
obejmują59,5%ogółunazwiskpozostałychtypów)oNazwiskapowstałeodinnych
nazwwłasnychstanowiąlicznągrupęwanalizowanymmaterialenazewniczymo
Jestich3180,costanowi41,5%wszystkichanalizowanychnazwiskrodzimycho
Nazwiskapochodząceodapelatywównależądosferyekspresywnejjęzyka
potocznego,antroponimicznezaś(równieżmotywowaneemocjonalnie)pełnią
funkcjęidentyfikacyjnąoWszystkietypyzyskująznaczeniekosztemutratywłaści-
wościpredykatywnych(Cieślikowa1990a:205;Mrózek1998:270—273)o
Nazwiskaodapelatywne
Nazwiskaodapelatywne,wywodzącesięodprzezwisk,sąnajstarszymty-
pemnazwiskoPrzeważałyonewśródniższychwarstwspołecznych—mieszczan
