Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
społeczeństwach,powodują,iżprawowcorazwiększymzakresieistnieje
Dponadkonkretnympaństwem”.Uniformizacjaprawawwymiarzemiędzy-
narodowym,zacieraniesięgranicmiędzynormamiprawapochodzącego
zróżnychźródeł,ujednolicanieprocedurprawnychwwymiarzemiędzyna-
rodowym-wszystkietezjawiskapowodują,żetracąnaznaczeniudogmaty
pozytywizmuinormatywizmuprawnego,wedługktórychjedynymprawem
jestprawoustanowioneprzezwładzępaństwową.
Skutkiemdogmatycznegoujmowaniaprawajestto,żezprzestrzeni
prawnejzostająwykluczonewszystkiezjawiska,któreniesągenetycznie
związanezpaństwem.Taosobliwadelimitacjaprawanadajemuswoistą
tożsamość.Tworzywemowejtożsamościjestekskluzja:podziałwszystkiego,
coistnieje,nato,comacharakterprawno-państwowyito,cojestnieprawne
czypozaprawne.Uznanie,żekwestiepolityczne,etyczne,gospodarczeczy
światopoglądowesąDnieprawne”(Dpozaprawne”),wykluczatezagadnienia
zdyskursuprawnego.Innymisłowy,immanentnącechąpozytywistycznego
(etatystycznego)modeluprawajestm.in.eliminacjaproblematykiwyklucze-
niaspołecznegozdyskursuprawnego.Socjologiaprawaprzeciwstawiasię
takiejkonwencji,negujesensstwarzaniasztywnejgranicymiędzyprawem
apraktykążyciaspołecznego,międzyprawemamoralnością,międzypra-
wemaobyczajowością,międzyprawemapolityką.Istnienietakichgranic
jest-wświeciefaktówrealnych-pozorne.Nietrzebateżmiećwybujałej
wyobraźnisocjologicznoprawnej,abyzauważyć,żeprawostanowioneprzez
organywładzypaństwowejzawszejestuzależnioneodwładzypolitycznej,
dostosowywanedojejinteresówipotrzeb,władzatabowiemdecyduje
Dwostatecznejinstancji”otym,jakieprzepisyprawnesątworzoneino-
welizowaneorazjaksąstosowane.Polityczna,atakżeświatopoglądowa
iaksjologicznaneutralnośćwpozytywistycznysposóbrozumianegoprawa
jestfikcją,mitemupowszechnianymprzezdecydentówpolitycznychipozo-
stającychwichsłużbie-niekiedywjednejosobie-jurystówipublicystów.
Socjologiaprawatakiejfikcyjnej,zdeformowanej,pseudojurydycznejwizji
prawazdecydowaniesięprzeciwstawia.Zwracauwagę,że
prawo
dopiero
wtedyzyskarzeczywistątożsamośćspołeczną,kiedywrazzdecentralizacją
władzynastąpirzeczywistezdemokratyzowanietworzeniaprawa.Podkreśla
zarazem,żewspółcześniecorazwiększąrolęwstosunkachmiędzyludzkich
pełniicorazbardziejsięrozprzestrzeniatzw.miękkieprawo,softlaw,które
posługujesięjęzykiemzaleceń,rekomendacjiiprzestróg.Znaczenietego
prawawyraźniewzrosłozwłaszczawpaństwachnależącychdoUniiEuro-
pejskiej.Możnaprzetopowiedzieć,posługującsięterminologiąłacińską,że
zlexpositivaiiuscogensprawostopniowoprzekształcasięwlexvivaiius
dispositivum.Socjologiaprawamanatentematwięcejdopowiedzenianiż
15
