Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
zanurzonawpozytywistycznychmiazmatachteoriaprawa,dlaktórejplura-
listyczneujmowanieprawajestherezją.
4.Socjologiaprawaprzeciwstawiasięamoralizmowiinihilizmowietycznemu
wujmowaniuprawa.Wedługwyżejwspomnianegostanowiskatzw.twardego
pozytywizmuprawemsąwszystkienormy,którezostaływodpowiedni(pra-
womocny)sposóbustanowioneprzezorganypaństwoweizabezpieczone
przymusempaństwowym.Takieujęciezakłada,żeprawojestsystememnorm
genetycznieifunkcjonalniepowiązanychzdziałalnościąaparatupaństwo-
wego,posługującegosięśrodkamiprzymusu.Głównąmetodąbadawcząsą
wtymwypadkuanalizylogiczno-językowenormprawnych(metodaformal-
no-dogmatyczna).Zakładasięprzytym,żesystemprawajestDzamkniętym
systememlogicznym”iżedozrozumieniaDistoty”prawaijegoprzejawiania
sięwżyciuspołecznymipaństwowymniemawiększego(bądźżadnego)
znaczeniarozważaniejegozwiązkówzinnymispołecznymisystemaminor-
matywnymi,zwłaszczazmoralnością.Niemarównieżmiejscanarefleksje
socjologiczneczypsychologiczneoprawie,nieistniejątymsamymkryteria
ocenyprawazpunktuwidzeniazasadsprawiedliwości.Takiemuamoralizmo-
wiinihilizmowietycznemuwujmowaniuprawaprzeciwstawiasięsocjologia
prawa.Wedługprzyjmowanejwniejaksjologiiprawoprzestajebyćprawem,
jeślizawieratreścimoralnienaganne,niegodziweczyniehumanitarne.Dla
współczesnejcywilizacjiogromneniebezpieczeństwostanowiniedorozwój
psychikiobywatelskiej,ograniczanieswobódosobistychiatrofiapoczucia
godnościwłasnej.Teobawywcałejrozciągłościpotwierdziłprzebiegrewo-
lucjibolszewickiejijejnastępstwaorazmasowyterror,jakiwprowadzili
rosyjscykomuniści,aniedługopotemwłoscyfaszyściiniemieccynaziści.
WydarzeniaIIwojnyświatowej,azwłaszczaHolocaust,obawytejeszcze
wzmocniły.Współcześniezagrożeniemdlaludzkościsąm.in.:terroryzmpań-
stwowy,imperialistycznetendencjedominacjinadświatemizjawiskaentro-
piinihilizmuprawnego.Przedtyminiebezpieczeństwamiwróżnysposób
ostrzegasocjologiaprawa.Zarazemnakartachpracsocjologicznoprawnych
przewijasięideapostępupoprzezprawo.Jakkolwiekbytęideętraktować,
myśl,żecałacywilizacjaludzkakroczyewolucyjniedrogąpostępu,awswo-
ichnajbardziejpozytywnychosiągnięciachjestkrystalizacjąhasełbraterstwa,
równościiwolności,niejestbynajmniejtrywialna.
5.Socjologiaprawaukazujehistoryczniedoniosłąrolęprawa.Przemianypra-
waicałegojegospołecznegoikulturowegomilieusąbardzozróżnicowane,
wielokierunkoweinaznaczonesprzecznymitendencjami.Wszelakopatrząc
narozwójprawazszerokorozumianejperspektywyhistorycznej,można
dostrzec-jakwykazywałLeonPetrażycki-żeprzyczyniasięonodowy-
twarzaniaiutrwalaniastosunkówmiędzyludzkichnacechowanychwcoraz
16
