Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Autonomiaprawa
autonomiiwodniesieniudoprawałączysięjednakszczególniezokreśloną
racjonalnąkoncepcjąnaturyczłowieka,takjakwfilozofiiKanta,gdzieau-
tonomiaoznaczałauznaniepodmiotowychprawjednostkirozumnej,któ-
rastawałasięsamodzielnymaktoremkreującymswojąsytuacjęzgodnie
zregułamiwynikającymizkoniecznychprawpowszechnychznajdujących
oparciewapriorycznychzasadachpoznającegorozumu.Whistoriimyśli
prawniczejwodniesieniudoautonomiiprawamożnarozważyćtrzystale
powracającezagadnieniadotyczącebadaniajegopodstawteoretycznych.Po
pierwszenależyustalić,czympraworóżnisięodnakazówpopartychgroź-
bami,aleteżjakjestztakąformąprzymusupowiązane.Podrugienależy
przeanalizować,czymróżnisięobowiązekprawnyodobowiązkumoralnego
ijednocześniejakjestznimpowiązany.Potrzecienależyzbadać,czymsą
normyprawneidojakiegostopniamożnauznać,żeprawojestpoprostu
kwestiądotyczącąregułpostępowania.Wideiautonomiiprawazawierasię
sugestia,żenapotrzebyanalizprawniczychmożnaitrzebatraktowaćprawo
państwajakosystemniezależny,odrębnyodinnychsystemównormatywnych
iwymagającywzwiązkuztymanalizyirozstrzygnięćodwołującychsiętylko
dozasadsamegosystemuprawnego.Takisystemrównieżmożezakładać
swoistąwewnętrznąmoralność,oznaczającąwpewnymstopniuprzyjęcie
spójnychzałożeń,którepozwalająnawłaściwąinterpretacjęposzczególnych
częściskładowychsystemuprawa.Stądnp.takazasadakonstytucyjna,jaklex
retrononagit(prawoniedziaławstecz),możebyćwyprowadzonazokreślo-
nychkoncepcjiprawabezjakiegokolwiekodwoływaniasiędozasadinnych
systemównormatywnych.
WpozytywizmieprzełomuXIXiXXw.pojawiałysiętendencjedoin-
terpretacjiprawawpewnymstopniujakosystemuprzeciwstawionegomo-
ralności,gdzieprawotraktowanojakowynikającezrozkazówwładcy,przy
czymwłańcuchugenetycznymprawapierwszanormapodstawowa(Grund-
norma),decyzjapodmiotuwładzy,niemiałacharakteruprawnegoiniepod-
legałaanalizieprawniczej.Wtejsytuacjiprawnikmiałjedynie,posługując
sięzasadamiitechnikamiwnioskowańprawniczych,intepretowaćrozkazy
suwerenawyrażonewformieprzepisówprawa.Możnaargumentować,że
byłatojedynieautonomiaprawawstosunkudomoralnościipowszechnie
uznanychzasadżyciaspołecznego,pozostajejednakwątpliwość,czybyła
torzeczywistaautonomiaprawawstosunkudodecyzjisuwerena.Wujęciu
takrozumianegopozytywizmunależałobywięcraczejmówićoautonomii
redukcjonistycznejanalizyprawniczej,anieautonomiiprawa,którewyraźnie
niebyłosamodzielneiwrzeczywistościzostałomocnopodporządkowane
popartymgroźbaminakazomwładcy-ichsensizasadnośćniemogłybyć
jednakprzedmiotemDautonomicznej”analizyprawniczej.
34
