Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Możnazatemsądzić,żeracjęmaLeiter,gdystwierdza,żesporyteoretyczne
[...]stanowiąmarginalnączęśćsporów,którepojawiająsięisąrozstrzygane
takwdyskursiesądowym,jak(amożeiniecoczęściej)nasalachwykładowych
wydziałówprawa.Przezwiększośćczasuwiększośćludzizgadzasięnakryteria
przyjmowanedlarozstrzyganiawiększości(takżetrudnych)spraw.DlaLeitera
iprzedstawicielianglo-amerykańskiegopozytywizmuwogóle,istnienieogólnej,
szerokiejzgodycodokryteriówobecnychwsystemowejreguleuznaniawydaje
siękluczowącechąsystemuprawa.Leitersądziwręcz,żepozytywizmpozo-
stajelepsząteoriąprawaniżteoriaDworkina,ponieważpotrafiwytłumaczyć
fakttakiejszerokiej,systemowejzgody.Cowięcej,wypadasięznimzgodzić,
gdypodsumowującdebatęnHart-Dworkin”stwierdzaon,żewiększośćargu-
mentówDworkinaprzeciwHartowi,wziąwszypoduwagęnawetwysokąheury-
stycznąwartośćtejkrytyki,ostateczniechybiacelu61.
Przyjąłemtymsamym,żepewnaogólnaintuicja,anawetobserwacja
dotyczącazasadniczejniesporności(ogólnejkonwencjonalności)praktyki
prawa,przynajmniejjeślichodziokryteriaidentyfikacjipodstawprawa,jest
intuicjątrafną.UległemtymsamymsugestiiLeitera,żesporyztejperspek-
tywysąnieliczne,rozstrzyganejedyniewnajwyższychinstancjach(wdrodze
skrupulatnejpreselekcji),cojednocześniegwarantuje,żesystemprawannie
załamujesię”podnatłokiemtegotypuspraw.Leiterwskazuje:
[...]Większośćspraw,któreprzedstawiasięprawnikomniewychodzipozaich
gabinet;[...]większośćspraw,którychsiępodejmująprawnicy,nieskutkujepod-
jęciemżadnychkrokówprocesowych;[...]większośćspraw,wktórychpodjęte
zostajątakiekroki,zostajezakończonaprzedwydaniemostatecznegowerdyktu
przezsąd;[...]wwiększośćspraw,któresąprzedmiotemrozstrzyganiasądu,niema
apelacji;[...]większośćspraw,którepodlegająapelacji,niedocieradosądunajwyż-
szego,tj.dotakiegosądu,wktórymsporyteoretycznesąnaporządkudziennym.
[...]Istniejezasadnicza,szerokazgodacodoprawawcałymsystemie62.
obecnieuważamjednak,żewnioskiteoretyczne(teoretycznoprawne)
niepowinnysięopieraćwyłącznienatakichprzygodnych,empirycznych
twierdzeniachcodopraktykiprawajakozasadniczozgodnej,podobniejak
np.teoriademokracjiniepowinnaopieraćsięnaobserwacji,żewdanym
atakże:D.Lyons,Principles,positivismandlegaltheory,nTeYaleLawJournal”87(2)/1977,
s.415-435orazC.L.Ten,Tesoundesttheoryoflaw,nMind”88(1)/1979,s.522-537.
61A.Dyrda,Konwencja...,op.cit.,s.86-87.
62B.Leiter,Explainingtheoreticaldisagreement,nTeUniversityofChicagoLawReview”
76/2009,s.1227.
36
