Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2iKierunkiargumentacji
sięzastosowaćmetodologięholistycznąbardziejkonsekwentnie.Najpierw
jednakzajmęsiędokładniejszymwyjaśnieniemnaturysporówteoretycznych
wprawoznawstwie,awskazanametodologiaholistycznastanowićbędzieele-
mentpropozycjimetafilozoficznej,pozwalającejpragmatycznieporównaćteo-
rie,którychsprzecznetwierdzeniaprzedmiotowegenerująspórteoretyczny.
Wróćmyjeszczenachwilędotytułowegoproblemusporówteoretycz-
nych.BadająckonwencjonalnośćregułyuznaniawKonwencjiupodstaw
prawa,przyjąłem,byćmożeniecopochopnie(zaB.Leiterem),żepraktyka
prawaniejestpraktykązasadniczosporną(teoretycznie),jakchciałbytego
Dworkin.Uznałem,żewiększośćsporówprawniczych(prawnych)totzw.
sporyempiryczne,które-jeślizałożymyakceptacjęprzezwszystkiespiera-
jącesięstronyokreślonejteoriipodstawprawa-stanowiązasadniczospory
oto,czydanyaktprawnyzostałwłaściwieustanowionyimożestanowić
podstawęrozstrzygnięciawkonkretnejsprawie.Niestety,wtejperspektywie
założeniebadawczezdajesięnieuchronniewarunkowaćkonkluzję(petitio
principi):sporyteoretyczneniesąproblemempozytywistycznejteoriiprawa,
ponieważprzyzałożeniupozytywistycznejteoriiprawasporyteniesągłów-
nymproblemempraktykiprawa.
Rzeczjasna,B.Leiter,któregopoglądwziąłemzadobrąmonetę,niedys-
kredytujecałkowiciezjawiskasporówteoretycznych.Wskazujeon,żejestto
zjawisko,którepojawiasięwsądachnajwyższychitrybunałachkonstytucyj-
nych(sądachprawa),gdzieprzywoływanesąróżneargumentyteoretyczne.
Niższeinstancjesądoweiurzędniczesąprzewidywalne:stosująstosunkowo
zgodniejedną,powszechnieugruntowanąteoriępodstawprawa(wyrażaną
wstosowaniuregułyuznania),wmyślpodstawowejtezypozytywistycznej.
Pozytywizmmożnazatemuznać,byposłużyćsięsformułowaniemDwor-
kina,zanrządzącą”teorięprawa(rulingtheoryoflaw)60.WKonwencjiupod-
stawprawanapisałemm.in.:
nErasmusLawReview”1/2015,http://www.erasmuslawreview.nl/tijdschrif/ELR/2015/1/
ELR_2210-2671_2015_008_001_002.Teksttenmiałjednakbardziejcharaktertekstupro-
gramowego,wktórymzwróciłemuwagęnajednoszczególnezastosowaniemetodologii
holistycznejdouporządkowaniarelacjimiędzywybranymiteoriamiprawa(znajdującymi
sięnaróżnychpoziomachuniwersalnościiszczegółowościczynparochialności”ilokal-
ności).Nasamymkońcuwyraziłemprzekonanie,żepragmatycznyholizmmożestano-
wićogólnąperspektywęmetodologiczną,pozwalającąporównaćprzynajmniejniektóre
współcześniepopularneteorieprawa(jakpozytywizm,realizmiinterpretacjonizm).
60WkwestiiDworkinowskiegopojmowaniapozytywizmujakonrządzącejteoriiprawa”
por.R.Dworkin,Biorącprawapoważnie,przeł.T.Kowalski,Warszawa1998,passim,
35
