Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.PRAKTYCZNEZASTOSOWANIESTATYSTYKI
Zmiennejakościowerównieżmogąbyćopisanezapomocąwartościliczbowych7na
przykładdlastronświatamożemyprzyjąć:N=17E=27S=37W=47adlaodpo-
wiedzitak/nie:T=17N=0.
Wyróżniasięczterypodstawoweskalepomiarowe.
1.Skalanominalna.Wnominalnejskalipomiarowejwartościliczbowesąuży-
wanejakoetykietydlagruplubklas.Jeślinaprzykładzbiórdanychskładasię
zobiektówniebieskich7zielonychiczerwonych7tomożemyoznaczyćkolor
niebieskiliczbą17zielonyliczbą27aczerwony3.Wtymprzypadkuliczby1727
3służąjedyniedooznaczeniakategoriidanegoobiektu.OkreślenieHnomi-
nalna”odnosisiędonazwykategorii.Nominalnaskalapomiarujestużywana
przedewszystkimwprzypadkuzmiennychjakościowych7takichjak:kolor7
płeć7zawód7wykształcenie7położeniegeograficzneitp.
2.Skalaporządkowa.Wporządkowejskalipomiarowejobiektymogąbyćupo-
rządkowanewedługrozmiarulubznaczenia.Przykładowo7klientmożeusze-
regowaćczteryocenianeproduktywporządku17273747przyczym4oznacza
produktnajlepszy7a1najgorszy.Przytymsposobiepomiarunieuwzględniamy
informacjiotym7oilelepszyjestjedenproduktoddrugiego7odnotowujemy
jedyniefakt7żezostałuznanyzalepszywporównaniuzdrugim.
3.Skalaprzedziałowa(interwałowa).Wskaliprzedziałowejwartość0jestprzy-
pisywanawsposóbarbitralny7dlategoteżniejestmożliwatakainterpretacja
ilorazówdwóchwartości7jakawystępujewkolejnejskali7ilorazowej.Można
natomiastporównywaćzapomocąilorazówrozpiętośćprzedziałów.Typowymi
przykładamizastosowaniaskaliprzedziałowejsądaty7godzinyczytemperatu-
ra.Niemożnapowiedzieć7żegodzina10.00jestdwarazywiększaniżgodzina
5.00.Możnanatomiaststwierdzić7żeczaspomiędzygodziną0.00(północą)
a10.00jestdwarazydłuższyniżczasupływającymiędzy0.00a5.00.Wartość
0.00zostałaumownieprzyjętadookreśleniapółnocy7anieHnieobecności
czasu”.Podobniewprzypadkutemperaturywartość0nieoznaczabrakuja-
kiegokolwiekciepła(czylizeraabsolutnego)7ajestprzyjmowanawsposób
umowny7niemożnazatempowiedzieć7żeciałootemperaturze200Cjestdwa
razycieplejszeniżotemperaturze100C.
4.Skalailorazowa.Jeśliwynikidwóchpomiarówzapiszemywskaliilorazowej3
tomożnazinterpretowaćichstosunek.Wtymrodzajuskaliwartość0ozna-
czazeroabsolutne.Dobrymprzykłademsątupieniądze–100$todwarazy
więcejniż50$.Zkolei0$tobrakjakichkolwiekpieniędzy7mniejjużmieć
(araczejniemieć)niemożna7jesttowięczeroabsolutne.Przekonaliśmysię
już7żepomiarczasu(alenieporydnia)możebyćdokonanywskaliprzedzia-
łowej.Rozpiętośćmiędzydwomapomiaramiwykonanymiwskaliprzedzia-
łowejzwyklejestmierzonawskaliilorazowej.Inneprzykładyzastosowania
skaliilorazowejtopomiarywagi7objętości7powierzchniczydługości.
23
