Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Pojęciaemocjonalne
13
niezbędnychiwystarczającychelementówdanegopojęcia)(np.Loftus,Loftus,
1976;Trzebiński,1981,1986).Pojęciamatrycowetopojęciajasnookreślone,
oklarownychgranicachdefinicyjnych.Zkoleipojęcianaturalnetopojęcia
mniejprecyzyjne,mająmniejlubbardziejokreślonycharakter.Takirodzaj
pojęćwywodzisięznurtunazywanegorealizmemdoświadczeniowym,który
ściślewiązanyjestzteoriąprototypu(Kleiber,2003).Cechypojęćnaturalnych
wmniejszymlubwiększymstopniuprzysługujądesygnatompojęćnatural-
nych(Rosch,1978).
Pojęcianaturalnepodlegajązmianomwskutekdoświadczenia,wpływu
sytuacji.Konstruowaniepojęćnaturalnychwyjaśniakoncepcjazbiorówroz-
mytych,pojęciatesąelementamipotocznychreprezentacjiświata(Nęcka,
Orzechowski,Szymura,2006).Teoriazbiorówrozmytychzakłada,żeniema
kategorialnościaniostrychgranic(analizowanajestgranicawprzedziale
pomiędzy0a1,toznaczy,żeocenaniemacharakteruzero-jedynkowego),
ustalenie,czydanyegzemplarznależydodanegopojęcia,odbywasiępoprzez
określaniedystansudanegoegzemplarzaodprototypu.Teoriazbiorówrozmy-
tychstanowibazędlaprototypowejkoncepcjipojęć(Najder,1989).Podkreśla
sięzłożonośćnaturalnejwiedzyczłowieka,wiedzataskładasięzróżnych
pięterstrukturzróżnicowanychpodwzględemcharakterystykistrukturalnej
(Trzebiński,1992).Współczesneanalizyuczyniłypotoczneformywiedzycen-
tralnymobiektembadań,cowskazujenaniebagatelnąwartośćtakiejwiedzy
wpoznaniupsychikiludzkiej(Lachowicz-Tabaczek,2004).
Dozbiorupojęćnaturalnychnależąpojęciaemocjonalne,którychanali-
zajestprzedmiotemniniejszegoopracowania.Pojęciaemocjonalnetotakie
pojęciajakmiłość,radość,szczęście,strachczyzłość.Wniniejszejpracy‘poję-
ciaemocjonalne>będąrozumianejakopojęciawróżnymstopniudenotujące
emocje.Niebędzieużywanytermin‘pojęciaemocji>(emotionconcepts)ze
względunato,iżwbadaniachopisywanychwtymopracowaniupojawiają
siętakżepojęciaztzw.spektrumgłównejemocjiiniekiedyokreśleniauży-
wanedenotująwmniejszymstopniukonkretnąemocję,awwiększymgrupę
emocji.Niejestteżintencjąautorkitejksiążkianalizapojęć,którekono-
tująznaczeniaemotywne,alenapoziomiedenotacjitakiegoznaczenianie
mają,takjakwprzypadkupracnadlistąsłówafektywnych,czyliwistocie
słównacechowanychafektywnie(Riegel,Wierzba,Wypych,Żurawski,Jed-
noróg,Grabowska,Marchewka,2015).Próbazdefiniowaniapojęćemocjonal-
nychprzezróżneosobyujawnia,iżkażdazosóbwniecoinnysposóbrozu-
miemiłość,radośćczystrach.NiezwykletrafnieokreślatoOlgaTokarczuk
wksiążceLalkaiperła:„Emocjonalna[kategoria]toznaczyprywatna,nawet
