Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
1.Pojęciaemocjonalne
intymna,nieintelektualna.Oilekategorieintelektualnedasięuzgodnić,
otylekategoriaemocjonalnawymkniesiętakiemuuzgodnieniu”(Tokarczuk,
2001,s.11).Pojęciaemocjonalnewiążąsięzeszczególnienieostrymigra-
nicami,cowynikazfaktu,iżludzieprzypisująimindywidualneznaczenia.
Płynnośćgranicdanegopojęciaemocjonalnegoprowadzidotego,iżokreślo-
neegzemplarzepojęcianiekiedymogą,niekiedynie,byćzaliczonedodanej
kategorii,ipodlegajągradacji,tzn.tworząjecechyważneimniejważne(por.
Kövecses,2011).Pojęciaemocjonalne(właściwiepojęciaemocji:emotioncon-
cepts)wedługNiedenthal(2008,s.587)toreprezentacjeumysłowekategorii,
obiektów,sytuacjiiaktywności.Pojęciaemocjonalnezawierająinformacje
oprzyczynachemocji,tj.osytuacyjnychczynnikachwywołującychpoten-
cjalnieemocje,otypowychzachowaniachczyaktywnościdladanejemocji
orazowewnętrznychsubiektywnychstanachtypowychdladanejemocjiijej
znaczeniu(Niedenthal,2008,s.588).Stworzeniezatemkompletnegomode-
lupojęciaemocjonalnegopowinnouwzględniaćtetrzyrodzajeinformacji.
WkoncepcjikategoryzacjiwedługRosch(1978)pojawiasięistotnypogląd;
najbardziejtypoweegzemplarzeulokowanesąwcentrumkategorii,zaśnaj-
mniejtypowenaperyferiach.Egzemplarze,któremająmniejcechwspólnych
zinnymiegzemplarzami,zostająumieszczonenaperyferiachkategorii(okre-
ślenie‘peryferyczności>będziewykorzystanewpropozycjimodelustruktury
pojęćemocjonalnychopisanegowniniejszejpracywrozdziale10).Podobnego
zdaniajestWierzbicka,którauważa,żewpojęciachemocjonalnychistnie-
jąelementyprototypoweiskrypty,czylireprezentacjesytuacji(Wierzbicka,
1992).Skryptywprzeciwieństwiedorammającharakterbardziejdynamicz-
ny(Taylor,2001).
Wedługmodeliprototypowychpojęcieemocjonalnejestpojedyncząabs-
trakcyjnąsumarycznąreprezentacją,któraodznaczasięwszystkimicharak-
terystycznymicechamikategorii(Russell,Lemay,2005).Prototypjestzaś
idealnymegzemplarzemdanejkategorii.Zkoleiwedługkoncepcjiegzempla-
rzowejpojęciasąreprezentowaneprzezzbiórposzczególnychegzemplarzy
danejkategorii.Niesązatemsumarycznąabstrakcyjnąreprezentacjąkategorii.
NatomiastMurphyiMedin(1985)zaproponowalirozumieniepojęćjakoindy-
widualnychteoriiświata.Teorietepozwalająuzyskaćspójnośćnawetwsytua-
cjibrakupodobieństwamiędzyegzemplarzamidanejkategorii.Wświetletego
ujęciapojęciaemocjonalnemajązróżnicowanycharakter;sąbardziejogólne,
bardziejkonkretne,zakładająistnienieobiektubądźnie,mająprzeciwstaw-
neodpowiedniki(możnajeusytuowaćnadwuprzeciwstawnychbiegunach
dymensji)bądźnie.Ogólniekonceptualizowanieemocjicharakteryzujekilka
