Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
regopoglądówbędziemysięjeszczewielokrotnieodwoływać.
Zauważyłontrafnie,żezarównodlabadaczygabinetowychczy
muzealników,jakizwykłychzjadaczychlebarzeczybyłyzawsze
najlepszymireprezentantamiodległychkultur.Wzbudzałyprzy
tymszczególnezainteresowaniewiodącychkierunkówantropolo-
gii,zwłaszczatychzpoczątkujejrozwoju:ewolucjonizmuidy-
fuzjonizmu.Pierwszywykorzystywałjewbudowaniuwertykal-
negomodeluewolucjikultur,wktórej–jakuważalirzecznicytego
podejścia–technicznezaawansowanieilustrowałorozwójod
pierwotnychformkulturpozaeuropejskichażdoświetnościmate-
rialnej(inietylko)cywilizacjieuropejskiej.Drugi–potwierdzał
wędrówkęwytworówkultury,równieżtychmaterialnych,choć
jużwpłaszczyźniehoryzontalnej(Miller1987:110).WwiekuXX
sytuacjasięzmienia,główniezasprawąnowychkierunków:funk-
cjonalizmu,apóźniejstrukturalizmu.Światrzeczyprzestałbyć
głównymzasobnikiemempirycznymsłużącymilustracjinowych
teorii,akulturamaterialnazostałazepchniętanamargineszainte-
resowaniabadaczy.Millerstwierdza,żezainteresowanietoostało
siętylkowbadaniachtechnikadaptacjiczłowiekadośrodowiska
naturalnegoorazwantropologiisztuki,którą–odwrotnie–inte-
resowałdystansmiędzyczłowiekiemaśrodowiskiem.Sferapo-
średnia,wtymspołeczneżycierzeczy,byłapowszechnieignoro-
wana(Miller1987:111).
Wpolskiejantropologiitazmianazainteresowańbyładodat-
kowozaburzonakomponentamipozanaukowymi–politycznymi
iideologicznymi;toonezrazudoprowadziłydoprzedłużenia
uwagiskupionejnakulturzematerialnej.Otokilkalatpozakoń-
czeniudrugiejwojnyświatowejzaideologiczniewrogieuznano
dotychczasoweteorienaukspołecznych,rugującprzytymcałe
uznanekierunkistudiów,takiejaksocjologiaczyetnologia.Obo-
wiązującąodterazteoriąmiałbyćmaterializmdialektyczny
ihistoryczny,wrazzcałymfilozoficznymzapleczemstwierdzają-
cymprzemożnąrolębazymaterialnejwkształtowaniuniemate-
rialnejnadbudowyludzkiegobytowania.Stądteżiwymuszone
porzuceniedotychczasowychahistorycznychkierunków,jakna
przykładfunkcjonalizmu,narzecz„jedyniesłusznego”podejścia
wbadaniukultury,którejpostaćmiałabyćodterazbezpośrednią
konsekwencjąsposobówprodukcjidóbrmaterialnych.Swójpo-
czątekmatutajtakżeinowytypstudiówakademickich,który
