Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
AntoniŚmist
Trzebazauważyć,żeKuzańczykowiniechodziwcaleoutoż-
samienieKmóc-się-stać’zmateriączyteżwogóleowprowa-
dzenieproblematykimateriipierwszejdoswoichrozważań.
Wyliczającszeregpojęć(hyle,materia,chaos,possibilitas,posse
fieri,subiectum),wskazujeonjedynienasposóbdziałanialudz-
kiegoumysłu,którysiłąrzeczychcewprowadzićtakielement
dometafizycznejstrukturyświata–elementwarunkującypo-
znanietegoświataizawartychwnimformzmysłowychiinte-
ligibilnych.Kuzańczykzaznaczato,wskazującnastępnie,żepo-
wietrzeniejestwcalewarunkiemkoniecznymdopercypowania
dźwięków,ponieważterozchodząsięnaprzykładwwodzie,
aponadtożadnahylenienależydonaturyformyaniniejestjej
zasadą,ponieważtązasadą(principium)jesttwórca(formator)
58
.
PodanyprzezKuzańczykaprzykładmawięcsłużyćzrozu-
mieniurelacjimiędzyBogiem,człowiekiemiświatem,gdzieBóg
jesttym,którymówi,człowiektym,którysłyszy,aświattym,
cosłyszane–znakiemodsłaniającymumysłBoga,takjakwypo-
wiadaneprzeznassłowaodsłaniająprzedinnyminaszeumysły.
Niejestwcalejasne,jakąmetafizycznąfunkcjępełnitutajzob-
razowanejakopowietrzeKmóc-się-stać’,ponieważKuzańczyk
tegopoprostuniedookreśla,natomiastzpewnościąjestono
warunkiempoznawalności–tym,coumożliwianamuchwy-
cenierelacjimiędzyznakiemdźwiękowymaźródłemdźwięku.
OntologicznawykładniadziedzinyKmóc-się-stać’,tzn.jako
czegośodrębnegoontyczniepomiędzyStwórcąastworzeniem,
coloratumvideri.Necauditusaeremattingitnisisonantem.Necodora-
tusnisiolentem.Necgustusnisisapidum[ł].Nectactusnisicalidum
autfrigidumautaliassensumimmutantem.Aerigiturutaernullosensu
attingitur,sedperaccidensvenitinnotitiamsensitivam.Adeotamenest
necessariusauditui,quodsineipsonihilaudibilefieripotest.Oportet
igitur,utsimiliterconsideresomne,quodactuessedebet,sivesensibile
siveintelligibile,praesupponerealiquid,sinequononest;quodperse
necestsensibilenecintelligibile.Etquiailludformasensibiliautintel-
ligibilicaret,noscinequit,nisiformetur,etnonhabetnomen.Dicitur
tamenhyle,materia,chaos,possibilitassivepossefieriseusubiectumet
aliisnominibus”.
58Tamże,VII,n.20.
