Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MIROSŁAWWINCENCIAK
najestpewnawartość5.Wartościamiróżnezjawiska,zdarzenia,cechy,
stosunki,zachowania6(np.wolność,godność,sprawiedliwość,równość,
własnośćprywatna,bezpieczeństwopaństwa,bezpieczeństwoprawne,
zaufaniedoprawa,ochronarodziny,ochronaprawadoprywatności,
ochronazdrowia,równowagabudżetowa).Cechęwartościposiadają
równieżpewnepojęcia(np.zasadademokratycznegopaństwaprawne-
go,zasadasprawiedliwościspołecznej,zasadalegalizmu)7.Dobraiwar-
tościprawniechronioneuosobieniempewnychpozytywnieocenia-
nychstanówrzeczywistości,doktórychdążąjednostkilubzbiorowości,
aktórewtekstachprawnychmająpostaćpojęćnieostrych8.Owartoś-
ciachwodniesieniudoprawamożnamówićwdwóchkontekstachpo
pierwszewartościprawa(jasności,niesprzeczności)iwartościwprawie
(równość,dobro,dobrowspólneitp.),podrugieowartościachzabezpie-
czanychprzezprawo9.Konstytucyjnezasadyprawastanowiąpodsta-
doustalaniaprzezTrybunałKonstytucyjnywykładniinnychprze-
pisówKonstytucjiiustaw10,aponadtozasadyprawaoperacyjnymi
dyrektywamiwprocesiestanowieniaistosowaniaprawa11.Treśćzasad
jestwyznaczanaprzezkatalogwartości,któremusząbyćuwzględnione
ichronionewprocesiezarównostanowienia,jakistosowaniaprawa12.
Przyjmujesię,żezasadyprawapodlegająhierarchizacji13,aszczegól-
neznaczeniezuwaginafunkcje,którespełniająprzypisujesiętym
zasadomkonstytucyjnym,któremająstatuszasadnaczelnych.Zasady
naczelneprzedewszystkimukierunkowująprocesprawodawczy,wska-
zującnapożądanynormatywniestanrzeczy14.Ponadtoukierunkowują
5M.Granat,PojmowaniekonstytucyjnychzasadprawaworzecznictwieTrybunałuKon-
stytucyjnego(wo)ZasadynaczelneKonstytucjiRPz2kwietnia1997roku,podred.A.Bałabana
iP
.Mijala,Szczecin2011,s.148.
6M.Kordela,Zasadyprawa.Studium...,s.124–149.
7
Zob.T
.Zalasiński,Wsprawiepojęciakonstytucyjnejzasadyprawa,PiP2004,z.8,
s.18in.;P
.Winczorek,Konstytucjaiwartości(wo)CharakteristrukturanormKonstytucji,pod
red.J.Trzcińskiego,Warszawa1997,s.35in.
8J.Parchomiuk,Konfliktdóbriwartościchronionychwprawieadministracyjnymna
przykładzienadużyciawładztwaplanistycznegogminy(wo)Dobrachronionewprawieadmini-
stracyjnym,podred.Z.Duniewskiej,Łódź2014,s.344.
9A.Kociołek-Pęksa,Problematykaaksjologicznajakouwarunkowanieprocesówprawo-
dawstwagospodarczegoorazjegolimitacji.Zagadnieniafilozoficznoprawne,KwartalnikKolegium
Ekonomiczno-Społecznego2013,z.1,s.42.
10OrzeczenieTKzdnia25lutego1997r.,K21/95,OTK1997,nr1,poz.7.
11TamżeorazwyrokTKzdnia23listopada1997r.,SK7/98,OTK1998,nr7,poz.114.
12OrzeczenieTKzdnia25lutego1997r.,K21/95.
13K.Działocha,Hierarchianormkonstytucyjnychirolawrozstrzyganiukolizjinorm
(wo)CharakteristrukturanormKonstytucji,podred.J.Trzcińskiego,Warszawa1997;M.Kor-
dela,Zasadyprawa.Studium...,s.135.
14S.Wronkowska,Prawodawcaracjonalnyjakowzórdlaprawodawcyfaktycznego
(wo)S.Wronkowska,M.Zieliński,Szkicezteoriiprawaiszczegółowychnaukprawnych,Po-
78