Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Rozumienieiwyjaśnianiewpsychopatologii
21
n1.Rozumieniezachowaniachorobowegoodnosimydo
osoby,anieorganizmu.Psychiatrianieograniczasięanidoleczenia
jednegoorganu,anidojednejtechnikiterapeutycznej(Straus1969).Medycyna
wwiększymstopniukoncentrujesięnaczłowiekujakoistociebiologicznej,psy-
chiatrazaśnieuchronnienawiązujedospołecznychikulturowychwymiarów
ludzkiegoświata.Przedmiotemoddziaływaniapsychiatriiniejestzasadniczo
animózg,aniciałoczyorganizm.Jestnimraczejczłowiekintegralnyiwyjąt-
kowywswejindywidualnejegzystencji,któraujawniasięwpełnymwymiarze
wkomunikacjizinnymi.
n2.Metodyinterpretacyjneprzeciwstawiamymetodom
naukprzyrodniczych,awmedycynie–poszukiwaniuprzy-
czynchoroby.Podejścieempirycznepoleganaposzukiwaniu„zależności
zewnętrznych”.Korelacjeodnosząsiędozjawiskoodmiennymcharakterze,na
przykładwpływupewnejsubstancjichemicznejnazachowanie.Możnarównież
poszukiwaćistotnychkorelacjimiędzyczynnikamiorganiczno-mózgowymi
asposobemzachowaniaijegoczęstością.Matoszczególneznaczeniewepide-
miologii,kiedytopróbujesięodnaleźćpewnezależności(np.międzyprzewle-
kłymstresemadepresją).Natomiastrelacjemiędzyzdarzeniamipsychicznymi,
takimijakobrazaizłość,strataismutek,mają„charakterwewnętrzny”.Niejest
torelacjaprzypadkowaipowyższepojęciasązesobąpowiązanezwiązkiemsen-
suiimplikująsięnawzajem(Mooij1995,s.78–79).
Naukowyobiektywizmprowadzi,wedługLainga,dodepersonalizacjiinie
ujawniaosobowychcechpacjenta.Wskazujeonnadwaujęcia,którewyznaczają
sposobypodejmowaniadalszychdziałań:gestaltosobyiorganizmu.Możemy
opisywaćkogośjakoistotęwchodzącąwrelacjezinnymiibędącąpodobnądo
nas,jednocześniestaraćsięzrozumiećtreśćjejwypowiedzi.Możnateżbadać
ihumanistycznystosunekdopacjenta(Kępiński1989,s.12).Wnaukachprzyrodniczych
dostrzegałpostawęobserwatora,którywjaknajmniejszymstopniuwinienzakłócaćobser-
wowanezjawiska.Jakobserwatorposiada„immunitetnietykalności”iniemożewpływać
naprzebiegzjawiska,takisamprzedmiotobserwowanyniemożewpływaćnaobserwa-
tora.Stosunekprzyrodniczywyrażasięwtakichatrybutach,jak„wymierność”(badanie
ilościowe)i„sprawdzalność”(powtarzalnośćbadań).Kępińskiniekwestionowałpodej-
ściaempirycznegoieksperymentalnego,jednakżetwierdził,żeobiektywistycznymodel
niezbliżanasdopoznaniaczłowieka–dostrzegałwnimjedyniepowtarzalniereagujący
automat.Krakowskipsychiatrapodkreślałtrudnośćsytuacjilekarza,któryczasaminie
wie,czymasięuważaćzanaukowca,czyza„kiepskiegoartystę”.Stwierdzał:„[...]stoi
psychiatranarozdrożu,bostosującmetodyobowiązującewnaukachprzyrodniczych,
wie,żetracito,cojestwpsychiatriinajistotniejszeinajciekawsze–światprzeżyćdru-
giegoczłowieka,pozatymkrzywdzichorego,traktującgojakoprzedmiotczyautomat,
astarającsięspostrzecizrozumiećsubiektywnyświatchorego,odrywasięodtwardego
gruntunaukowego”(Kępiński1989,s.14).Zob.teżKapusta2007a.
