Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Niewystarczybowiemuczestniczyćwżyciuwychowanków.Istotądialo-
guwychowawczegojestto,żewciągatakżewychowankówwuczestnic-
twowżyciuwychowawców.JużSokrateszwracałuwagę,żewychowankowie
przezoglądanieduchowegomieszkaniawychowawcówczerpiąwzorceoso-
boweiwzorcespołecznedotyczącewłaściwegouczestnictwawżyciuspołecz-
nymwewszystkichjegowymiarach.
J.Waluważa,żetemupodmiotowemuoddziaływaniuwychowawcze-
mupowinnatowarzyszyćwyraźnakoncepcjawychowawcza.Należywięc
jasnosprecyzowaćcelwychowawczy.Czychodzitylkooprzygotowywanie
specjalistów,ludzidobrzespełniającychswojerolespołeczne,czyteżjeszcze
ocoświęcej?Amusichodzićocoświęcej,należybowiemdążyćdoformowa-
nialudziodważnych,mądrych,twórczychidobrych.Przytakiejkoncepcjinie
jestmożliwerozdzielanieprocesówdydaktycznych(nauczanie)ihodegetycz-
nych(wychowanie).Teprocesypowinnysięnasiebienakładaćiwzajemnie
przenikać.Ażesięnieprzenikają,świadczyotymprzykładwspółczesnej
szkoły,wktórejprogramynauczaniasądopełnianenazasadziekompensa-
cjiprzezwychowaniefizyczne,estetyczne,kółkazainteresowań,kursyjęzyko-
weitp.Kompensacjeczylidopełnienianiczegoniezałatwią.Wiedza,sztuka,
moralnośćmusząbyćzesobąintegralniepowiązane.Trzebaukazywaćwielo-
rakieaspekty,różnesposobydochodzeniadoprawdy,dojrzewanialudzkich
decyzji,formytwórczegozaangażowaniaitp.Wiedzascjentystycznajestwta-
kimukładzietylkojednymzelementówprocesuformacyjnego.Innymizaśsą
fantazjenaukowe,wizjepisarzy,poetów,artystów,malarzyitd.Niebezzna-
czeniajesttutajtakżesprawanawiązywaniadoosobowychwzorcówiprzy-
kładów.Formacjawłaściwierozumianamusiukazywaćteż,wjakisposób
przyszłośćjestzakorzenionawprzeszłościiwypływazteraźniejszości.
Pewnymsymbolemtegorodzajuformacjimożebyćprzykładkulturdaleko-
wschodnich,gdzieuczenieliteralfabetujestściślezwiązanezuaktywnianiem
uzdolnieńmalarskichikształtowaniemcierpliwości.Niesprzyjatakiejfor-
macjitakżeaktualnieobowiązującysystemlekcyjnywszkołach,bomaon
charakterwykładowyizbytsłaboangażujeuczniów.Wymagajedyniekoncen-
tracjiuwagi,niepobudzanatomiastwyobraźniiniemobilizujesiłduchowych
człowieka.Integralnączęściąformacjidopełnegoczłowieczeństwamusistać
sięwłaśniedialog,któryuaktywniacałegoczłowieka,anietylkojegowładze
poznawcze.
Przygotowanie
uczniów
do
dialogu,
nauczanie
ich
sztuki
dialogu,
todługiizłożonyproces,którymusipodjąćtakżeszkoła,itonawszystkich
szczeblachedukacji.Edukowaniedodialogustajesięrównocześniesposo-
bemnażyciewustrojudemokratycznym,stajesiękształtowaniemswoistego
stylupracyistyluzachowania.Jeżelizależynamnawypełnieniudemo-
kracjiadekwatnądotejnazwytreściąnaszegozachowaniaipostępowania,
jeżelichcemy,bywarunki,wktórychprzyszłonamżyć,nieprzerodziłysię
–15–
