Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tymizmpedagogiczny,aleikonsekwencję,stanowczość,nagradzanieikaranie.
Natomiastzasadapodmiotowościpowinnamiećnauwadzetakiepodstawo-
wefakty,jakto,żekażdaosobajestjednostkąjedynąiniepowtarzalną,że
każdyuczeńmaprawodogodnościiszacunku,żejestjednostkąmyślącą
iczującą,żemaprawodobłędu,żejestosobąwolną,aleiodpowiedzialną,
iżewkażdymznastkwiprzynajmniejodrobinadobra.
Jeżelinauczyciel,znająciakceptująctedwiepodstawowezasady,zechce
realizowaćproceskształceniapoprzezjednokierunkowyprzekazinforma-
cji,oczywiściemożeczynićtonadal,aleprzekaztennabierzewtymprzy-
padkuludzkiegowymiaru,staniesiębardziejciepłyibezpośredni.Wtakim
układzieowielełatwiejbędzienawiązaćnićedukacyjnegoporozumienia,
wymianyzdań,udzielaniaodpowiedzinapytaniauczniowskie.Efektem
tegotypupostępowaniabędziepełniejszerozwinieciesferyreceptywnej,ale
takżewłączeniewtenobszarsferyuczuciowejiwolitywnej.Iznówmoż-
naprzyjąć,żeczęśćnauczycielinatymetapiezatrzymaswójproceskształce-
niaedukacyjnego.Tujużdramatuniebędzie,alewartoiśćdalej.
Jeszczebardziejpogłębionymiwielostronnieoddziałującymnazespół
klasowyjestdialogedukacyjny.Natymetapiekształcenianauczycielprzesta-
jepełnićrolęjedynegoprzekazicielawiedzy,astajesiędoradcą,inspiratorem
ikoordynatoremwspólnegoodkrywaniaprawdy.Towłaśnieistotądialogusta-
jesięowowspólneodkrywanieprawdy,gdzienauczycielepełniąniejakorolę
sokratejskiegoakuszera,pomagającuczniomwurodzeniusięprawdy.
JakpiszeM.Gogacz18,niemożliwejestwychowaniedoprawdybezre-
lacjiinterpersonalnych.Chodzituzwłaszczaoposzanowaniecudzychpo-
glądówiuznawanegosystemuwartości,prawadoodpowiedziiobrony
własnychpoglądów.Rozpoznanieprawdy,przyjęciejej,kierowanienią–
toogromnytrudmoralny.Jesttociągłekorygowaniewiedzyucznia,jegoro-
zumieniaidziałania.Uczącrozpoznawaniaprawdywzaufaniu,życzliwości,
uczysięwiernościprawdzie.Przeztouczeńkształtujeidoskonaliswojeżycie
duchowe,rozwijajewnieustannejzmianiemyślenia,czylimetanoi,otwiera-
jącejnacałąrzeczywistość,nacałąprawdę,nawszystkierelacje.
M.Szpiter19uważa,iżzadaniemnauczycielajestusprawnienieuczniow-
skiegopoznaniairozumienia.Dlategomiaręszkołomnadajebezwzględ-
nawiernośćprawdzie,aprzezniąrealnejrzeczywistości.Zatemprawda,
którajestcelemedukacji,isamoedukowaniejakoosobowarelacjawiążącana-
uczycielaiucznia,wyzwalającarozumienieizmianędecyzjiwkierunkupraw-
dy–wmiędzyosobowymzaufaniuiprzyjaźni–stanowinaturęhumanizmu.
Prawdajestjednąztrwalszychiuniwersalnychwartości,któreuczeń
poznajedziękinauczycielowi.Alerównocześnieprawdajakowartośćwdzi-
18M.Gogacz,Człowiekijegoreakcje,Lublin1985,s.17.
19M.Szpiter,Nauczycielwobecwychowaniadoprawdy,"Edukacja”2004,nr1.
–18–
