Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sokratesa,jestconajwyżejakuszerem,którypomagaczłowiekowiurodzić
się.Człowieknosiwsobiejakiśzadatekczłowieczeństwa,jakąśwewnętrz-
nąprawdę,ijedynymzadaniemnauczycielajestdopomożenieosobieludz-
kiejwurodzeniusiętejprawdy.DlaSokratesakluczemdowychowaniajest
umiejętnośćzadawaniapytań,jestdialognauczycielazuczniem,ponieważ
każdarzeczikażdasprawawyglądainaczejzróżnychpunktówwidzenia.
Zdaniemks.J.Tischnera2,dialogniejestwspołeczeństwiedemokratycznym
luksusem.Jesttokoniecznośćwynikającazpełnejkoncepcjiprawdy.Towła-
śnieprawdajestosiąganaprzezwieluludzipodchodzącychdodanejsprawy
zróżnychpunktówwidzenia.Respektdlacudzegopunktuwidzeniajestwa-
runkiemdojściadoprawdy.
Wspołeczeństwiedemokratycznymmamydoczynieniazpodwójnym
doświadczeniem,doświadczeniempoprzezwielośćpunktówwidzeniaido-
świadczeniemwolnościpoprzezwzajemnewybory.Zanimzaczniemywy-
mieniaćmiędzysobąsłowa,wymieniamywzajemnewybory.Wybieramto,
zkimbędęmówiłidokogobędęmówił.Wybieramto,żewogólebędęmó-
wił.Innymisłowy,wkażdymdialogujestobecnymomentwolności,alenie
czystejwolności,leczfunkcjonującej(jawybieramijajestemwybrany).
DlaW.Onga3dialogniejestkwestiąpragmatycznejtaktykiczykoniecz-
nościokreślonejprzezspołeczeństwopluralistyczne.Dziękiniemuczłowiek
stajesięsamymsobą,stajesiępoprostuosobą:
Dlaludzidialogmacharakterrozwojowy.Onrozwijaosobywnimuczest-
niczące,uzdalniajedozdaniasobiesprawywwiększymstopniuzdrzemią-
cychwnichmożliwości.Wsamejrzeczy,zpewnegopunktuwidzeniacałe
życieludzkiejestpoprostudialogiemzinnymiludźmiizBogiem.Życie
ludzkiemożebyćokreślonemiarąwłączeniasięwtendialog.
Ongzdecydowaniepodkreśla,że:"Dialogjestdziałaniem,wktórymjed-
nostkawyrażaiwpewnymsensieodkrywaswąniepowtarzalnośćwsamym
procesiejednoczeniasięzinnymiludźmi”
.Krótkomówiąc,każdedziałanie
niebędącedialogiemuniemożliwiasamoczłowieczeństwo;człowiekskazuje
sięnaistnienienie-ludzkie.Wreszcieostatecznymcelemdialogujestzjedno-
czenierodzajuludzkiego:
Każdykontakt,każdydialogprowadzidozjednoczeniaitopomimoistnie-
jącychróżnicpomiędzytwojąimojąosobą,pomiędzytobąimną.Wszak
ostateczniedialogmusisięodbywaćmiędzyosobamiwpełnizaangażo-
wanymiizdolnymidopodjęciaodpowiedzialnościzaświatwłaśnieja-
koosoby.
2Tamże,s.28.
3Zob.W.Ong,AmericanCatholicCrossroads,NewYork1959,s.32–45.
–8–
