Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
15
wświadomościuczniajakonarzędzieporozumiewaniasię,tworzywoteks-
tówmówionychipisanych.Narzędzie,któredziękizdobywanejwiedzy
sprzyjasprawnościipoprawnościtworzeniatekstów,matakżecharakter
aksjologicznyorazpojęciowy.Uczeńzyskujewiedzędotyczącąkategorii
tekstowych,wtymgenologicznych,komunikacyjnychipragmatycznych,
aproceskształceniajestskoncentrowanynarozwijaniuidoskonaleniu
kompetencjikomunikacyjnejitekstotwórczejwłaśnie
22
.JadwigaKowa-
likowadefiniujekompetencjękomunikacyjnąjako:
teoretycznąipraktycznągotowośćorazzdatnośćdopełnieniarólnadawcyiodbiorcy
różnorodnychtreściowo,formalnieifunkcjonalniekomunikatów;transmitowanych
iprzyjmowanychwrozmaitychsytuacjach,determinowanychtypemkontaktupo-
międzypartnerami(oficjalnymlubnieoficjalnym),stosunkiem(symetrycznymlub
niesymetrycznym),okolicznościamizewnętrznymi
23
.
Wjejobrębiewyróżniasiękompetencjętekstotwórczą.EwaNowak
wyjaśnia:
kompetencjatekstotwórczaodnosisięnietylkodosamegostworzonegotekstu,ale
idoprocesujegotworzenia,mawięccharakterdynamiczny.Oznaczato,żegotowy
tekstmożeodzwierciedlaćelementyskładoweomawianejkompetencjiorazpoziom
ichrozwinięcia,natomiastsamakompetencjarealizujesięwprocesietworzeniateks-
tu.Możnastwierdzić,żeuczniowskakompetencjatekstotwórczaprzejawiasięjako
umiejętnośćtworzeniatekstuspójnego,zorganizowanego,stanowiącegoinformacyjną
całość,stosownegodosytuacji,realizującegookreślonywzorzecgatunkowy.Wymie-
nionewyznacznikisytuujątekstuczniowskiwobszarzedziałańkomunikacyjnych
24
.
AnnaTabisz,opisująckompetencjętekstotwórczą,zwracauwagęna
umiejętnośćDtworzeniaiodbieraniaspójnościtekstóworazzdolnośćpo-
strzeganiapodziałówwuniwersumtekstów,tzn.zdolnośćokreślaniaga-
tunkówtekstówrozumianychjakowypowiedzikulturowoihistorycznie
ukształtowane”
25
.Językjakonarzędziesłużącetworzeniutekstówjest
analizowanywmodelufunkcjonalnejnaukiojęzykutakżejakotworzy-
wotekstówkultury,cołączyceleedukacjijęzykowejzcelamiedukacji
literacko-kulturowejijeszczebardziejuwydatniafunkcjonalnośćtakie-
gomodelukształcenia.Naturalniepokazujezależnościmiędzyjęzykiem,
literaturąikulturą.Umiejętnościrozumieniatekstówkultury(czytania
22Zob.J.Nocoń,Świadomośćjęzykowawpodręcznikachszkolnych…,s.160.
23J.Kowalikowa,Kreatywnośćjęzykauczniawszkolnejedukacjipolonistycznej,
[w:]Sprawnościjęzykowe,red.J.Ożdżyński,T.Rittel,OficynaWydawniczaEdukacja,
Kraków1997,s.83.
24E.Nowak,Stworzyćtekst…,s.124.
25A.Tabisz,Kompetencjatekstotwórczauczniównaprzykładzierozprawki,Wy-
dawnictwoUniwersytetuOpolskiego,Opole2006,s.65.
