Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wstęp
isłuchaniazezrozumieniem),wartościowania,analizyiinterpretacjioraz
wykorzystywaniainformacjizawartychwdanymtekściewymagająod-
niesieniadojegowarstwyjęzykowej.Takiezadaniewymagazkoleiod
uczniaokreślonejwiedzyjęzykowej
26
.
Celemmodelufunkcjonalnegojestwykształcenieuuczniówświado-
mościnabywanejwiedzy,przejawiającejsięwkompetencjachjęzykowej
ikomunikacyjnej(wtymtekstotwórczej)odjęzykadoliteraturyiod
literaturydojęzyka–zuwzględnieniemwszystkichjegofunkcji
27
.Zda-
niemEwyNowak:
Terminkompetencjaobejmujetakiedziałanie,wktórymłącząsięwiedza,umie-
jętnościiświadomość,żeprzyjętysposóbdziałaniajestnajlepszyzmożliwychdo
wyboru.Azatemuczeńkompetentnypopierwszewie,cochcezrobić,następnie
wie,jaktozrobić,iwreszciewie,dlaczegotakanieinaczejicozpodjętegodzia-
łaniamawyniknąć
28
.
Uczniowiewinniświadomiewykorzystywaćswojekompetencjejęzy-
kowe,aniewyrastaćnaznawcówteoriijęzyka.Zastosowanieteoriiko-
munikacjiwdydaktycepolonistycznejskutkujeukierunkowaniemkształ-
cenianazdobywanieirozwijanieprzezuczniakompetencjiwzakresie
porozumiewaniasię.JaktwierdziUrszulaŻydek-Bednarczuk,Dwłaśnie
kompetencjakomunikacyjnapowinnabyćpodstawądziałańdydaktycz-
nych,podejmowanychwramachlekcjijęzykapolskiego”
29
.Zadaniem
polonistyjestpokazywanie,jakzwiedzyojęzykukorzystaćwkonkretnych
działaniachtekstotwórczych,bytworzyćtekstypoprawniezredagowane
podwzględemformalnym,ocorazwyższympoziomiemerytorycznym
isemantycznym.JadwigaKowalikowaiHelenaSynowiecwmetodycz-
nymopisiefunkcjonalnegomodelunaukiojęzyku/językawyodrębniają
osiempunktówfunkcjonalności:
1)funkcjonalnośćwewnątrzsystemowa(poznawaniewłaściwościimożliwościjęzyka
jakotworzywatekstu,funkcjewobrębiesystemu);
2)funkcjonalnośćtekstowa(funkcjewkonkretnychużyciach);
26Zob.J.Nocoń,Świadomośćjęzykowawpodręcznikachszkolnych…,s.161.
27JadwigaKowalikowapisze,żechodzituo:Deksponowaniecelówinstrumental-
nych(językjakonarzędziepoznania,porozumiewaniasię,ekspresji,perswazji);zasto-
sowaniewiedzyobudowiejęzykawpracyztekstem,tj.wjegorecepcjiitworzeniu
(językjakotworzywo,budulecwypowiedzioróżnejformie,wktórejodzwierciedlają
sięzarównocechygatunkowe,jakifunkcjewłaściweposzczególnymrodzajomaktów
mowy)”(tejże,Kształceniejęzykowe.Teoriadlapraktyki,[w:]Polonistawszkole.
Podstawykształcenianauczycielapolonisty,red.A.Janus-Sitarz,Universitas,Kraków
2004,s.120).
28E.Nowak,Stworzyćtekst…,s.117.
29Cyt.za:tamże,s.118.
