Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Śliwerski(red.nauk.),Teoretycznepodstawyedukacjialternatywnej,Kraków2009
ISBN:978-83-7587-221-7,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009.
T.Lewowicki.Edukacjaalternatywna–tradycje,inspiracje...
29
właśniepostaciąmiałostaćsiędziecko,anienauczyciel.Dostrzeżonopotrzeby
wychowankówizwróconouwagęnawyzwalanieichmożliwościrozwojowych.
Szczególnąrolęprzypisanoswobodzie,aktywności,spontanicznemuuczeniu
sięitwórczościdzieci.Upowszechnianebyłymetodyproblemowegonauczania
iuczeniasię,metodyaktywizacjitwórczej.Naruszonokanonytreścikształcenia,
podjętostaraniaozbliżenienaukizzabawą,alerównieżzpracą6.
Rozgłoszyskały–alternatywnewobecdotądpanujących–ideologie:paj-
docentryzmu,nowegonaturalizmu.Znalazłyoneodzwierciedleniewfilozofii
edukacyjnejiwhasłachodnoszącychsiędożyciaspołecznego.E.Keyogłosiła
wiekXX„stuleciemdziecka”7,dającwyrazpragnieniominadziejompedagogów
idziałaczyspołecznych.
Progresywizm/NoweWychowaniejakoźródło
współczesnejedukacjialternatywnej
Wszystkotokształtowałokorzystnyklimatdoformułowaniaautor-
skichkoncepcjikształceniaiwychowania,dobudowaniamikrosystemówedu-
kacyjnych.Wystarczywspomniećchociażbyniektóreprzykładyamerykańskie–
szkołyJ.Deweya,kształcącewedługmetodyprojektówW.H.Kilpatricka,
planudaltońskiegoH.Parkhurstczymetodywinnetkowskiej(C.Washburne)–
abyzilustrowaćbogactwopomysłównainnąniżtradycyjna,naalternatywną
edukacjęszkolną.InneprzykładyznajdujemywEuropie,gdziedziałająm.in.
O.Decroly,C.Freinet,K.Linke,M.Montessori.Pojawiłysięszczególneod-
mianytzw.szkołytwórczej–związanejzmuzyką(Dalcroze),plastyką(Zappa),
kulturąfizyczną(Fourestier,Wasterlain)–orazszkołypracy8.
Jeszczewcześniejniżprogresywistyczneszkołyeksperymentalnepojawiłysię
inicjatywyzmierzającedozmianymodeluwychowania.Działalnośćwtymza-
kresiepodjęlim.in.:C.Reddie(jużw1889rokuwAbbotsholm),H.Lietz,A.S.
Neill,atakżeE.Demolins,A.Ferriere,P.Geheeb,G.Wyneken,D.Russell
(żonaB.Russella).Dążąoni–każdynaswójsposób–doodnowypracywy-
chowawczej,zapewnieniadzieciomswobodywprocesiewychowaniairozwoju,
uchronieniadzieciodnegatywnychwpływówcywilizacji.Wdziałaniachtych
możnadostrzecelementymodnegoostatniowychowaniabezstresowego.
ProgresywizmiNoweWychowaniebyłyprądami,któremiałyspełnićna-
dziejespołecznepokładanewedukacji.Nowewychowaniepowinnosprzyjać
kreowaniu–najkrócejmówiąc–nowegomodelużyciaspołecznego,lepszego
człowiekaiświata.
6Szkołyeksperymentalnewświecie...,dz.cyt.
7E.Key,Stuleciedziecka,tłum.I.Moszczeńska,NaszaKsięgarnia,Warszawa1928.
8Por.np.Szkołyeksperymentalnewświecie...,dz.cyt.
