Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Śliwerski(red.nauk.),Teoretycznepodstawyedukacjialternatywnej,Kraków2009
ISBN:978-83-7587-221-7,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009.
T.Lewowicki.Edukacjaalternatywna–tradycje,inspiracje...
31
dowiskach,przeobrażeniatakiezapoczątkowała.Byłotobardziejwidocznepoza
granicamiPolski–wUSAiwkrajachEuropyZachodniej,natomiastmniej(z
różnychwzględów–m.in.zpowodutrudnościnękającychodtwarzanąpozabo-
rachoświatęszkolną)wnaszymkraju.Ważnejednakwydajesię,żealternatywne
sposobymyśleniaooświacieiprowadzeniadziałalnościoświatowejstałysięsta-
łymelementemteoriiipraktykiedukacyjnej.
Różneobliczaedukacjialternatywnej
wIIpołowieXXwieku
Tragicznedoświadczeniazlatdrugiejwojnyświatowejdotkliwie
uzmysłowiłyludzkości,żewiekXXniestałsięstuleciemdziecka.Znowujednak
odżyłynadzieje,żemożetymrazemszlachetnepragnieniasięspełnią.Postępu-
jąceupowszechnienieoświaty,stopniowepodnoszeniepoziomuedukacjiwwielu
krajach10,różneformyopiekinaddziećmiprzywracaływiaręwodrodzenieidei
pedagogikiprogresywistycznejirozwójalternatywnychmodeliedukacji.WEu-
ropieZachodniejzczasemzaczętosięgaćdoinspiracjizokresuprogresywizmu.
Tradycjeteprzetrwały–jakwiadomo–wUSA.
WPolscepoczątkowooświatępoddanoprocesompolitycznego,ideologicz-
negoipedagogicznegoujednolicenia.Ukształtowałysięwyjątkowoniekorzystne
warunkidopodejmowaniapróbalternatywnychwobecodgórnienarzuconych
wzorów.Wramachtakograniczonychmożliwościrodziłsięjednaknurtinnowacji
metodycznych.Zbiegiemlatsięganodowcześniejszychwzorów,nawiązywanodo
nowościwspółczesnych–zrazuostrożnie,potemcorazśmielej.
Zmyśląowewnętrznejreformieszkolnictwapowołanoruchszkółeksperymen-
talnych,tzw.szkoływiodąceipilotujące(wprowadzającenowerozwiązaniameto-
dyczne,częściowotakżeprogramowe).Odwołującsiędoinspiracjizagranicznych
–wschodnich,alerównieżzachodnich–proponowanopolskąmodyfikacjęróżnych
rozwiązańoświatowych.Przykłademmożebyćopracowanierodzimejkoncepcji
procesunauczania,anastępnieróżnychjegowersji11.Szerokoupowszechnianona-
uczanieproblemowe,znowuwodniesieniudoteoriiJ.Deweya12.
Przypomnianodoświadczeniaszkołyfreinetowskiej13,pedagogikęJ.Korcza-
ka–iinnepróbyzpierwszejpołowywieku.Wlatach60.nasiliłosięzaintereso-
10Por.np.C.Kupisiewicz,Paradygmatyreformoświatowych,PWN,Warszawa1985;tegoż,
Przemianyedukacyjnewświecie,WiedzaPowszechna,Warszawa1978;oraztegoż:Szkol-
nictwowokresieprzebudowy,PWN,Warszawa1987.
11W.Okoń,Wsprawiebudowylekcji,„NowaSzkoła”1971,nr4;oraztegoż:Podstawywy-
kształceniaogólnego,WSiP,Warszawa1976.
12W.Okoń,Upodstawproblemowegouczeniasię,PZWS,Warszawa1967;oraztegoż:Na-
uczanieproblemowewewspółczesnejszkole,WSiP,Warszawa1975.
13Por.praceH.Semenowicz.
