Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Rozdział1.Założeniakoncepcjipoznawczo-behawioralnej
ijewyjaśnia.Obejmujezałożeniawspółczesnychteoriikoncentrującychsięna
procesiewarunkowania,uwzględniatakżeznaczenieprocesówmediacjipoznaw-
czejdotyczącejnapływającychbodźców.Celemteoriipoznawczo-behawioralnej
jestdostarczeniepraktycznychnarzędziprzydatnychwpracypsychokorekcyj-
nej.Poruszaonazagadnienieczynnikówlubprocesówodpowiedzialnychza
powstawaniezaburzonegofunkcjonowaniaizajegoutrwalaniesię,atakżeza
korygowaniegoiwreszcie–zazapobieganiemu.Wyjaśniatakżerolęfunkcji
poznawczychwrelacjiztakimizmiennymi,jakemocje,zachowanieirelacje
interpersonalne.Zafunkcjepoznawczeuznajesięgłówniewszystkiestruktury
teoretyczneniezbędnedoprzetwarzaniainformacji,oczympisząAlfordiBeck,
(2005).Lazaruszaś(2003),omawiającfunkcjemózgu,wskazujenamożliwośćich
kształtowaniainazdolnościczłowiekadouczeniasięnowychrzeczy.Zjawisko
tonazywaneuroplastycznością.
Doprocesówpoznawczychzaliczasiętakżeprocesymetapoznawcze,czyli
procesUmyśleniaomyśleniu”
.Funkcjepoznawczepośrednicząwwymianiein-
formacjipomiędzyśrodowiskiemaorganizmemczłowieka.Oznaczato,żeteoria
poznawczo-behawioralnauwzględniawsobiepewneelementyzasadekologii.
Perspektywapoznawczazakładawspółistnieniedwóchtypówrzeczywistości:
obiektywnejisubiektywnej–taostatniajestokreślanatakżemianemrzeczywi-
stościosobistejczyteżfenomenologicznej(Alford,Beck,2005).Meichenbaum
(1993)zakłada,żeludzieaktywnietworząswojąosobistąrzeczywistośćikreują
własnereprezentacyjnemodeleświata.PodobnieEllis(1998)twórcaterapiira-
cjonalno-emotywnej,twierdzi,żenieistniejeabsolutnainiepodważalnapraw-
da.Zarzeczywistośćuznajegłównierzeczywistośćspołeczną.Wedługniego
ludziespostrzegająświatisiebiepoprzezswojeograniczenia,systemnerwowy
iuwewnętrznioneprzesądy.Zupływemczasuludziezmieniająswojeprzekona-
nia.Zmianyowewynikająztego,żeotaczającyichświatzmieniasię,zmieniasię
równieżwiedzaludziorazichsposóbmyśleniaispostrzegania.Azatemzmienia-
jącesięśrodowiskoczłowiekakształtujejegosamego,aonzkoleizmieniaswoje
otoczenieijemodyfikuje.Wsytuacji,wktórejrelacjaczłowiekazeświatemjest
dynamicznainieustanniekonstruowana,trudnostwierdzić,cojestabsolutną
iostatecznąprawdą.Wmyślteoriipoznawczejznaczenielubstruktura,jakie
człowieknadajesytuacjialboteżto,jakjąkonstruuje,wpływanajegoemocje
izachowanie(Beck,1985).
Narelacjęmiędzyemocjamiaaktamipoznawczymizwróciłtakżeuwagę
wswoichzałożeniachterapiiracjonalno-emotywnej(RET)Ellis(1998).Tezą
filozoficzną,naktórejoparłswojąteorię,jestzałożenie,żetoczłowieksam
jestsprawcąswojegoniepotrzebnegocierpienia,doprowadzającdotegoirracjo-
nalnymidysfunkcjonalnymmyśleniem.Uważaon,żeemocjeizachowaniesą
