Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.ANGLOSASKiEBADANiAGENOLOGiCZNE
33
obejmującejnruchy”,netapy”,nschematy”instruktury”generyczne,czylitypowe
strukturyorganizacyjne.Znaczeniagatunkurozumianesąmiędzytekstamiipo-
przeztekstyzarównowpisaniu,jakimówieniu.Zainteresowaniemobjętyjest
równieżkontekst,wktórymdanygatunekjestprodukowanyiużywany.Jakuwa-
żaAmyJ.Devitt31,gatunekjestretorycznyidynamiczny,integrujeformęitreść,
produktiproces,jednostkęispołeczeństwo,aniejestsystememklasyfikacyjnym
iformułąstrukturjęzykowych.Pomimoznacznegowkładu,jakiwniosłybadania
wramachnowejretorykidorozważańgenologicznych,niesąonewystarczające
dozrozumieniaistotygatunku,któramapokazać,wjakisposóbnadawcaużywa
językadorealizacjicelówwsposóbspecyficznykulturowo32.
Nowaretorykautrzymuje,żegatunekpojawiasięwwynikupowtarzających
siędziałańspołecznychwpowracającychsytuacjach,któreprowadządopew-
nychregularnościformyitreści.Badaniagenologicznewramachnowejretoryki
wUSA,prowadzonenagatunkachtekstówużytkowych,skupiająsięnapowią-
zaniachmiędzypodobieństwamitreściiformyapowtarzalnymiwzorcamiwsfe-
rachludzkiejaktywności,czyliwiążąregularnościwróżnychtypachdyskursu
zespołecznymikulturowymrozumieniemjęzykawużyciu.CarolynR.Miller
identyfikujepięćspecyficznychcechgatunku,powszechnychwpisaniu.Gatunek
jestkonwencjonalnąkategoriądyskursu,opartąnatypizacjidziałaniaretorycz-
negowskalimakro,jestformądziałaniaspołecznego,któramożebyćrozumia-
najakoczęstopowtarzającesiędziałaniespołeczneprzezjednegonadawcęlub
grupęnadawcówdoosiągnięciaswoichcelówretorycznych.Podrugie,gatunek
jestwpewnymzakresierządzonyokreślonymiregułami.Trzeciacechamówi,iż
gatunekjestczymśinnymniżforma,jestbowiemformąnajednymokreślonym
poziomie,któryjestsynteząformzniższychpoziomówitypowegodlaniego
tworzywa.Poczwarte,gatunkifunkcjonująjakopowracającewzorceużyciaję-
zykaisąkulturotwórcze.Sączęściąkultury,aletakżejąkształtują.Ostatniacecha
mówiotym,iżgatunekjestretorycznymśrodkiemmediacjiprywatnychintencji
ispołecznejkonieczności,czylijestmediatoremmiędzyjednostkąispołeczeń-
stwem.Badającgatunki,możnaeksplikowaćprocesspołeczny,wktórymczyn-
nikikontekstowewpływająnatekstpisanyprzezjednostkiisąjegomediatorem.
Klasyfikacjagatunkówopierasięnapraktyceretorycznej,anienastrukturze,
treściicelugatunku.CarolynR.Millerzalecakonsultowaniesiębadaczazin-
terpretatoramizarównogatunku,jakisytuacji.Uważa,iżgatunkisąnośnikami
wiedzyestetycznej,ekonomiki,polityki,wierzeńreligijnychiwszelkichinnych
wymiarówtego,conazywamykulturą.Abywpełnirozumiećgatunek,musimy
rozumiećkulturę,którejjestonczęścią.
CentralnąrolęwkoncepcjigatunkuCarolynR.Millerodgrywapojęciedzia-
łaniaorazpojęciasytuacjiimotywu.Ludzkiedziałaniemożebyćinterpretowane
31A.J.Devitt,WritingGenres,Carbondale2004,s.6.
32Por.J.R.Martin,Language,register,andgenreś,s.28.
