Toksykologia. TOM 2. Toksykologia szczegółowa i stosowana

Kamil Jurowski, Wojciech Piekoszewski

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-200-6072-0

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

790

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Jurowski, Kamil; Piekoszewski, Wojciech. Toksykologia. TOM 2. Toksykologia szczegółowa i stosowana. Red. . : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2020, 790 s. ISBN 978-83-200-6072-0

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Jurowski, K.

A1 Piekoszewski, W.

T1 Toksykologia. TOM 2. Toksykologia szczegółowa i stosowana

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

YR 2020

SN 978-83-200-6072-0

Bibliografia BibTex:

@Book{ 225206, author = "Jurowski, Kamil and Piekoszewski, Wojciech", editor = "", title = "Toksykologia. TOM 2. Toksykologia szczegółowa i stosowana", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2020", address = "", isbn = "978-83-200-6072-0" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Jurowski, Kamil

AU - Piekoszewski, Wojciech

ED -

TI - Toksykologia. TOM 2. Toksykologia szczegółowa i stosowana

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY -

PY - 2020

SN - 978-83-200-6072-0

ER -

Netografia (standard APA):

Jurowski, Kamil; Piekoszewski, Wojciech. Toksykologia. TOM 2. Toksykologia szczegółowa i stosowana [baza danych online] : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2020 [dostęp: 27 04 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/toksykologia-tom-2-toksykologia-szczegolowa-i-stosowana-kamil-jurowski-wojciech-225206.

toksykologia kliniczna, toksykologia stosowana, trucizny roślinne i zwierzęce, toksykologia substancji uzależniających, toksykologia sądowa

Dwutomowa Toksykologia to nowoczesna publikacja nie tylko dla studentów medycyny, farmacji, diagnostyki medycznej, kierunków przyrodniczych, ale również pozycja dla osób pracujących w przemyśle. Pozycja została przygotowana przez dr Kamila Jurowsk...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-200-6072-0

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

790

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

CZĘŚĆ IV22
TOKSYKOLOGIA SZCZEGÓŁOWA – WYBRANE ZAGADNIENIA 22
27. Toksykologia wybranych metali – Kamil Jurowski, Piotr Hydzik24
27.1. Wstęp – Kamil Jurowski24
27.2. Podstawowe terminy stosowane w toksykologii metali – Kamil Jurowski25
27.3. Biologiczne znaczenie metali w kontekście toksykologicznym – Kamil Jurowski28
27.4. Metale ciężkie – Kamil Jurowski, Piotr Hydzik29
27.4.1. Ołów31
27.4.2. Rtęć39
27.4.3. Kadm41
27.4.4. Arsen43
27.5. Pozostałe metale mające znaczenie toksykologiczne – Kamil Jurowski46
27.5.1. Beryl46
27.5.2. Osm47
27.5.3. Polon48
27.5.4. Tal48
Piśmiennictwo49
28. Trucizny obecne w roślinach występujących w Polsce – Anita Rutkowska 52
28.1. Wstęp52
28.2. Rośliny neurotoksyczne57
28.3. Rośliny halucynogenne64
28.4. Rośliny kardiotoksyczne72
28.5. Rośliny gastroenterotoksyczne83
28.6. Fitotoksyny działające na układ oddechowy87
28.7. Rośliny dermatotoksyczne89
Piśmiennictwo95
29. Trucizny pochodzące od zwierząt występujących w Polsce – Krzysztof Ciszowski, Kamil Jurowski96
29.1. Wstęp – Kamil Jurowski, Krzysztof Ciszowski96
29.2. Jadowite owady – Krzysztof Ciszowski97
29.3. Jadowite pająki – Krzysztof Ciszowski100
29.4. Jadowite węże – Kamil Jurowski, Krzysztof Ciszowski102
29.5. Jadowite płazy – Krzysztof Ciszowski108
29.6. Jadowite ssaki – Krzysztof Ciszowski111
Piśmiennictwo112
30. Trucizny grzybowe mające znaczenie w Polsce – Krzysztof Ciszowski114
30.1. Wstęp114
30.2. Zatrucia grzybami wielkoowocnikowymi114
Piśmiennictwo124
31. Toksykologia substancji uzależniających – Wojciech Piekoszewski, Ewa Florek, Marta Napierała126
31.1. Podstawowe pojęcia i definicje – Wojciech Piekoszewski, Ewa Florek126
31.1.1. Farmakologiczno-biochemiczny mechanizm uzależnienia126
31.2. Toksyczność dymu tytoniowego – Ewa Florek, Marta Napierała, Wojciech Piekoszewski127
31.2.1. Historia tytoniu127
31.2.2. Epidemiologia uzależnienia od tytoniu128
31.2.3. Skład chemiczny dymu tytoniowego129
31.2.4. Składniki kancerogenne dymu tytoniowego130
31.2.5. Metabolizm nikotyny i kotyniny134
31.2.6. Palenie tytoniu a ciąża137
31.2.7. Konsekwencje zdrowotne palenia tytoniu143
31.3. Toksykologiczne aspekty alkoholu etylowego – Wojciech Piekoszewski, Ewa Florek146
31.3.1. Informacje wstępne146
31.3.2. Wchłanianie alkoholu146
31.3.3. Dystrybucja alkoholu148
31.3.4. Eliminacja alkoholu149
31.3.5. Toksyczne działanie alkoholu152
31.3.6. Cechy uzależnienia od alkoholu157
31.3.7. Diagnostyka uzależnienia od alkoholu158
31.3.8. Leczenie uzależnienia od alkoholu161
31.4. Uzależniające środki psychodepresyjne – Wojciech Piekoszewski, Ewa Florek162
31.4.1. Informacje wstępne162
31.4.2. Opioidy162
31.5. Rozpuszczalniki (kleje) – Wojciech Piekoszewski, Ewa Florek169
31.5.1. Informacje wstępne169
31.5.2. Toluen170
31.5.3. Chlorowane węglowodory171
31.6. Stymulanty – środki pobudzające OUN – Wojciech Piekoszewski, Ewa Florek172
31.6.1. Informacje wstępne172
31.6.2. Amfetaminy173
31.6.3. Kokaina178
31.7. Halucynogeny – Wojciech Piekoszewski, Ewa Florek181
31.7.1. Informacje wstępne181
31.7.2. Halucynogeny serotoninergiczne182
31.7.3. Amfetaminy halucynogenne187
31.7.4. Halucynogeny antycholinergiczne188
31.7.5. Anestetyki dysocjacyjne halucynogenne189
31.8. „Dopalacze” – Wojciech Piekoszewski, Ewa Florek194
31.8.1. Informacje wstępne194
31.8.2. Rośliny zaliczane do „dopalaczy”196
Piśmiennictwo199
32. Toksykologia pestycydów – Bartosz Wielgomas 200
32.1. Wstęp200
32.2. Źródła ekspozycji dla człowieka202
32.3. Nadzór nad wprowadzaniem do obrotu i obrotem pestycydów w Polsce203
32.4. Klasyfikacje pestycydów204
32.5. Charakterystyka pestycydów205
32.5.1. Insektycydy205
32.5.2. Herbicydy222
32.5.3. Fungicydy227
32.5.4. Repelenty230
32.6. Rola pestycydów w ochronie zdrowia publicznego231
32.7. Integrowana ochrona roślin233
32.8. Ryzyko związane z pozostałościami pestycydów w żywności234
32.9. Pestycydy stosowane w gospodarstwach domowych236
32.10. Monitoring biologiczny narażenia na pestycydy237
Piśmiennictwo242
33. Bojowe środki trujące – Krzysztof Ciszowski244
33.1. Wstęp244
33.2. Środki paralityczno-drgawkowe245
33.3. Środki parzące (nekrozujące)247
33.4. Środki ogólnotrujące249
33.5. Środki duszące250
33.6. Środki drażniące252
33.7. Środki psychotoksyczne (psychomimetyczne)254
33.8. Toksyny256
Piśmiennictwo259
CZĘŚĆ V 260
TOKSYKOLOGIA STOSOWANA260
34. Toksykologia analityczna i analiza toksykologiczna – Kamil Jurowski, Ewa Gomółka, Mirosław Krośniak, Joanna Kasprzyk, Katarzyna Madej 262
34.1. Wstęp – Kamil Jurowski262
34.2. Główne cele analizy toksykologicznej – Kamil Jurowski264
34.3. Ogólny tok postępowania w analizie toksykologicznej – Kamil Jurowski264
34.4. Próbki biologiczne w toksykologii sądowo-lekarskiej i toksykologii klinicznej – Ewa Gomółka, Kamil Jurowski265
34.4.1. Podstawowe pojęcia stosowane w analizie klinicznej/sądowej materiału biologicznego266
34.4.2. Klasyfikacja próbek w toksykologii analitycznej267
34.4.3. Charakterystyka najważniejszych próbek biologicznych269
34.4.4. Pobieranie próbek w toksykologii analitycznej272
34.4.5. Przechowywanie próbek w toksykologii analitycznej277
34.4.6. Metody przygotowania próbek biologicznych278
34.4.7. Kontrola jakości i zasady dobrej praktyki laboratoryjnej (GLP) w badaniach próbek biologicznych285
34.5. Najpopularniejsze techniki i metody stosowane w toksykologii analitycznej – Kamil Jurowski, Mirosław Krośniak, Joanna Kasprzyk, Katarzyna Madej, Ewa Gomółka289
34.5.1. Techniki spektroskopowe – Kamil Jurowski, Mirosław Krośniak289
Spektroskopia UV-VIS – Kamil Jurowski290
Spektroskopia w podczerwieni (IR) – Kamil Jurowski292
Atomowa spektroskopia absorpcyjna (ASA) – Mirosław Krośniak294
Informacje wstępne – Kamil Jurowski299
34.5.2. Spektrometria mas – Kamil Jurowski, Joanna Kasprzyk299
Spektrometria mas z jonizacją w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP-MS) – Kamil Jurowski300
Jonizacja/desorpcja próbki wspomagana matrycą (MALDI) – Joanna Kasprzyk302
34.5.3. Techniki chromatograficzne i pokrewne – Katarzyna Madej314
34.5.4. Techniki immunoenzymatyczne – Ewa Gomółka352
Piśmiennictwo368
35. Toksykologia kliniczna – Piotr Hydzik, Krzysztof Ciszowski, Dorota Szpak, Iwona Popiołek 372
35.1. Wstęp – Piotr Hydzik372
35.2. Ośrodek informacji toksykologicznej – rola, funkcjonowanie, znaczenie i zadania – Piotr Hydzik373
35.3. Toksydromy – zespoły specyficznych objawów klinicznych – Piotr Hydzik382
35.3.1. Zebranie informacji dotyczących narażenia z uwzględnieniem danych toksykologicznych382
35.3.2. Ponowna kliniczna ocena387
35.3.3. Wdrożenie metod przyspieszających eliminację wchłoniętego ksenobiotyku387
35.3.4. Przedłużona obserwacja399
35.3.5. Rozpoznawanie toksydromów399
35.4. Zatrucia lekami416
35.4.1. Zatrucia lekami przeciwbólowymi i przeciwzapalnymi – Piotr Hydzik416
35.4.2. Zatrucia lekami wpływającymi na ośrodkowy układ nerwowy – Krzysztof Ciszowski427
35.4.3. Zatrucia lekami i innymi ksenobiotykami działającymi na układ krążenia – Dorota Szpak439
35.5. Zatrucia substancjami psychoaktywnymi – Piotr Hydzik452
35.6. Zatrucia wybranymi alkoholami – Piotr Hydzik462
35.6.1. Zatrucia alkoholem etylowym462
35.6.2. Ostre zatrucia izopropanolem470
35.6.3. Ostre zatrucia metanolem i glikolem etylenowym472
35.7. Zatrucia gazami duszącymi chemicznie – Krzysztof Ciszowski479
35.7.1. Zatrucia tlenkiem węgla(II)479
35.7.2. Zatrucia cyjankami482
35.7.3. Zatrucia siarkowodorem485
35.8. Zatrucia wybranymi metalami – Piotr Hydzik486
35.8.1. Specyficzne efekty zatrucia metalami487
35.8.2. Ołów488
35.8.3. Rtęć491
35.8.4. Kadm494
35.9. Zatrucia środkami chemii gospodarczej, budowlanej i ogrodowej – Iwona Popiołek495
35.9.1. Zatrucia środkami chemii gospodarczej/domowej495
35.9.2. Zatrucia środkami chemii budowlanej499
35.9.3. Zatrucia środkami chemii ogrodowej508
35.10. Zatrucia truciznami pochodzenia naturalnego – Krzysztof Ciszowski517
35.10.1. Zatrucia truciznami pochodzenia roślinnego517
35.10.2. Zatrucia truciznami pochodzenia zwierzęcego523
Piśmiennictwo524
35.10.3. Zatrucia truciznami grzybowymi524
36. Laboratoryjna toksykologia medyczna – Ewa Gomółka 530
36.1. Wstęp530
36.2. Najważniejsze aspekty diagnostyki toksykologicznej532
36.2.1. Faza przedanalityczna532
36.2.2. Faza analityczna534
36.2.3. Faza postanalityczna534
36.3. Alkohole537
36.3.1. Alkohol etylowy537
36.3.2. Alkohole niespożywcze540
36.4. Leki543
36.4.1. Najważniejsze informacje543
36.4.2. Terapia monitorowana545
36.5. Narkotyki i nowe substancje psychoaktywne (NSP)546
36.5.1. Najważniejsze informacje546
36.5.2. Tabletka gwałtu549
36.6. Toksyczne gazy551
41. Ekotoksykologia – Ryszard Laskowski 554
36.7. Związki methemoglobinotwórcze554
36.8. Grzyby555
36.9. Pestycydy557
36.10. Metale558
Piśmiennictwo561
37. Toksykologia sądowa – Maria Kała, Wojciech Lechowicz, Piotr Adamowicz, Dariusz Zuba 564
37.1. Zarys historii toksykologii sądowej – Maria Kała564
37.2. Rola i zadania toksykologii sądowej – Maria Kała566
37.3. Rola i odpowiedzialność biegłego sądowego – Maria Kała567
37.4. Toksykologia sądowo-lekarska – Maria Kała569
37.4.1. Zakres działania569
37.4.2. Materiał do badań w toksykologii sądowo-lekarskiej570
37.4.3. Badania toksykologiczne dla celów sądowych570
37.4.4. Metody analityczne w toksykologii sądowo-lekarskiej571
37.4.5. Wymagania wobec metod stosowanych w laboratorium sądowym572
37.4.6. Interpretacja wyników badań572
37.5. Analityka toksykologiczna w laboratorium sądowym – Wojciech Lechowicz573
37.5.1. Zagadnienia ogólne573
37.5.2. Przygotowanie materiału575
37.5.3. Metody separacyjne578
37.5.4. Metody detekcji579
37.5.5. Analiza danych i archiwizacja582
37.6. Wybrane zagadnienia szczegółowej toksykologii sądowej583
37.6.1. Nowe substancje psychoaktywne – Piotr Adamowicz583
37.6.2. Substancje ułatwiające dokonanie przestępstwa – Piotr Adamowicz589
37.6.3. Środki działające podobnie do alkoholu – Maria Kała597
37.6.4. Alkohologia – Dariusz Zuba607
Piśmiennictwo611
38. Toksykoproteomika – Joanna Kasprzyk, Wojciech Piekoszewski 614
38.1. Wstęp614
38.2. Biomarkery proteomiczne616
38.3. Proteomika w toksykologii narządowej618
38.4. Perspektywy toksykoproteomiki620
38.5. Przyszłość proteomiki w badaniach toksykologicznych620
Piśmiennictwo621
39. Toksykologia i ocena bezpieczeństwa żywności i żywienia – Małgorzata Schlegel-Zawadzka622
39.1. Wstęp622
39.2. Autentyczność żywności a możliwość zafałszowania i zagrożenia dla zdrowia623
39.3. Jakość zdrowotna świeżych warzyw i owoców. Potencjalne zagrożenie zdrowotne ze strony żywności świeżej, nieprzetworzonej i minimalnie przetworzonej626
39.4. Bezpieczeństwo żywieniowe/żywnościowe628
39.5. Bezpieczeństwo żywności634
39.6. Kulturowe uwarunkowania bezpieczeństwa żywności634
39.7. Bezpieczeństwo sanitarno-epidemiologiczne w Polsce635
Piśmiennictwo647
40. Toksykologia kosmetyków i ocena bezpieczeństwa produktów kosmetycznych – Kamil Jurowski 648
40.1. Wstęp648
40.1.1. Ekspozycja na ksenobiotyki obecne w produktach kosmetycznych648
40.1.2. Podstawowe definicje649
40.2. Toksykologia kosmetyków650
40.2.1. Znaczenie toksykologii kosmetyków i stopień jej rozwoju650
40.2.2. Zakres współczesnej toksykologii kosmetyków651
40.3. Ocena bezpieczeństwa produktów kosmetycznych652
40.3.1. Wstępne informacje na temat oceny bezpieczeństwa produktów kosmetycznych652
40.3.2. Aktualne regulacje prawne i inne dokumenty niezbędne do oceny bezpieczeństwa produktów kosmetycznych653
40.3.3. Raport z oceny bezpieczeństwa produktów kosmetycznych655
Piśmiennictwo672
41.1. Wstęp674
41.2. Ekotoksykologia jako nauka podstawowa674
41.3. Ekotoksykologia jako nauka stosowana675
41.4. Ekotoksykologia organizmu676
41.4.1. Koszty detoksykacji – ogólna teoria stresu677
41.4.2. Toksykokinetyka i toksykodynamika (TK-TD)686
41.5. Ekotoksykologia zespołów689
41.6. Ekotoksykologia w praktyce691
Piśmiennictwo695
42. Toksykologia środowiska – Bogusław Buszewski, Katarzyna Rafińska, Paweł Pomastowski, Aneta Krakowska-Sieprawska, Agnieszka Rogowska, Anna Król698
42.1. Znaczenie toksykologii środowiska we współczesnym świecie698
42.2. Wpływ zanieczyszczeń na ekosystemy700
42.3. Źródła substancji toksycznych w środowisku naturalnym702
42.4. Drogi migracji substancji toksycznych w środowisku704
42.5. Proces oceny ryzyka środowiskowego705
Piśmiennictwo707
43. Nanotoksykologia – Marcin Kruszewski, Agnieszka Grzelak, Lucyna Kapka-Skrzypczak, Anna Małgorzata Lankoff 708
43.1. Wstęp708
43.2. Wnikanie nanomateriałów do komórek709
43.2.1. Kinetyka wnikania nanomateriałów do komórek709
43.2.2. Komórkowe mechanizmy warunkujące wnikanie nanomateriałów709
43.3. Biodystrybucja, farmakokinetyka i usuwanie nanomateriałów z organizmu710
43.2.3. Dystrybucja wewnątrzkomórkowa710
43.4. Toksyczność nanomateriałów712
43.4.1. Toksyczność nanomateriałów in vitro712
43.4.2. Toksyczność nanomateriałów in vivo dla ssaków713
43.5. Rola układu immunologicznego w odpowiedzi na działanie nanomateriałów715
43.6. Rola stresu oksydacyjnego w toksyczności nanomateriałów716
43.7. Podsumowanie719
Piśmiennictwo719
44. Toksykologia weterynaryjna – Andrzej Posyniak724
44.1. Wstęp724
44.2. Specyfika zatruć zwierząt724
44.3. Czynniki determinujące działanie trucizn u zwierząt727
44.4. Toksykokinetyka730
44.4.1. Procesy metaboliczne w organizmie zwierzęcym731
44.4.2. Rola mikroflory trawieńca w procesach metabolicznych732
44.4.3. Wpływ innych substancji obcych na biotransformację732
44.5. Bezpieczeństwo stosowania pasz734
44.5.1. Ryzyko przechodzenia substancji toksycznych do żywności734
44.6. Toksyczne działanie pestycydów735
44.7. Toksyczne działanie mykotoksyn i mykotoksykozy739
44.8. Toksyczne działanie roślin740
44.8.1. Dlaczego zwierzęta zjadają trujące rośliny?741
44.8.2. Substancje toksyczne występujące w roślinach741
44.10. Toksyczne działanie trwałych związków organicznych743
44.9. Toksyczne działanie żywności743
44.11. Toksyczne działanie metali744
44.12. Toksyczne działanie azotanów(V) i azotanów(III)745
44.13. Zatrucia lekami weterynaryjnymi i dodatkami do pasz oraz na skutek zafałszowania pasz745
44.13.1. Zabezpieczenie konsumentów przed pozostałościami leków748
44.14. Zatrucia lekami, substancjami chemii gospodarczej i innymi substancjami749
44.15. Zatrucia jadem zwierzęcym750
44.16. Weterynaryjna diagnostyka toksykologiczna750
44.17. Postępowanie lecznicze w zatruciach zwierząt753
Piśmiennictwo755
45. Toksykologiczna ocena ryzyka zdrowotnego – Adam Prokopowicz, Andrzej Sobczak 756
45.1. Wstęp756
45.2. Identyfikacja zagrożenia759
45.3. Ocena zależności dawka–odpowiedź763
45.4. Ocena narażenia770
45.5. Charakterystyka ryzyka771
45.6. Nowe kierunki w ocenie ryzyka zdrowotnego773
Piśmiennictwo775
Skorowidz – tom II776

AnitaRutkowska

TRUCIZNYOBECNEWROŚLINACH

WYSTĘPUJĄCYCHWPOLSCE

2;.1.WSTĘP

Substancjeczynneniektórychroślinmogąstanowićzagrożeniezdrowotnezarówno

dlaludzi,jakizwierząt.Częstośćwystępowaniazatrućroślinamijeststosunkowo

niskaiwynosiokoło1%.Sątozazwyczajzatruciaocharakterzesezonowym,spo-

wodowaneprzypadkowymspożyciemnasion,liści,kwiatówlubatrakcyjniewyglą-

dającychowoców,głównieprzezdzieci.Udorosłychmogąbyćskutkiemodurzania

się,pomyleniaroślinyjadalnejztrującą,niewłaściwegoprzygotowaniapreparatów

ziołowychlub,sporadycznie,wynikiempróbysamobójczej.Zagrożeniemożestano-

wićrównieżmiód,mlekoczymięsozwierzątżywiącychsięroślinami.Zatruciaza-

wodowezdarzająsięwprzemyślezielarskim,ogrodniczymirolniczym.WPolsce

występujeprawie300gatunkówroślintrujących,zktórychokoło50możestwarzać

poważnezagrożenie.Wieleznichmożnarozpoznaćponieprzyjemnymzapachu

lubpiekącymsmaku.

Roślinyzawierajądwiegrupysubstancjiczynnych:metabolitypierwotne

iwtórne.Metabolitypierwotne(związkipodstawowe),będąceproduktamimetabo-

lizmupodstawowego,pełniąfunkcjefizjologiczneisąniezbędnedożyciakażdejro-

śliny

.Należądonich:węglowodany

,białka,związkilipidowe,aminokwasy

,enzymy

ichlorofile.Pozostałesubstancjewytwarzaneprzezroślinysązaliczanedometabo-

litówwtórnych,któreniesąniezbędnedożyciakomórkiluborganizmu.Stanowią

oneczęstoelementmechanizmuobronnego,np.przedroślinożercami,pasożytami

luburazamimechanicznymi,bądźhamująwzrostinnychroślin.Niektóremetabolity

wtórnemogąwykazywaćwłaściwościleczniczelubtoksyczne.Niejednokrotnieopro-

filutegodziałaniadecydujejedyniedawka.Znacznaczęśćroślindostarczasubstancji

leczniczych,którewdużychilościachmogąpowodowaćzatrucie,anawetśmierć.

Brak wyników

Toksykologia. TOM 2. Toksykologia szczegółowa i stosowana

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra