Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
27.toKSyKologiaWybranycHMEtali
25
27.5.POZOSTAŁEMETALEMAJĄCEZNACZENIE
TOKSYKOLOGICZNE
KamilJurowski
Jakjużwspomniano,istniejewieledefinicjimetali,któreniespójneidyskusyjne.
Wzwiązkuztymwniniejszympodrozdzialezostanąprzedstawionenajważniejsze
informacjenatematwybranychmetaliiichzwiązków,mającychistotneznaczenie
toksykologiczne,wkolejnościalfabetycznej.
27.5.1.Beryl
Beryltometaldośćspecyficznyjestnajlżejszympierwiastkiemspośródwszystkich
stałychitrwałychpierwiastkówmetalicznych.Stanowistrategicznyikrytycznyma-
teriałwwielubranżach.Zewzględunaswojąmałąliczbęatomową(Z=4)wpostaci
czystejjestprzenikliwydlapromieniowaniaXi
β
,coumożliwiajegozastosowanie
m.in.wpostacifoliiwokienkachlampXiwlicznikachGeigera-Mulleraorazjakoźród-
łoneutronówwreaktorachjądrowych.Wwynikurosnącegozastosowaniaberylu
wprzemyślenarażeniezawodowenatenmetalmożestaćsięwniedalekiejprzyszło-
ściważnymzagadnieniemtoksykologicznym.
Ekspozycjanaberyldrogąwziewnąjestznaczniebardziejniebezpiecz-
naniżdrogąpokarmową.Berylijegozwiązkisłaboabsorbowanewprzewodzie
pokarmowym.Przyjmujesię,żeinhalacyjnenarażenienazwiązkiberylupowodu-
jedługotrwałąkumulacjęznacznychilościberyluwpłucach,szczególniewpłuc-
nychwęzłachchłonnych,orazwszkielecie,któryjestostatecznymmiejscemdepo-
zytuberylu.Stężeniaberyluwmoczuponiżejgranicwykrywalnościiwynoszą
0,03–0,06
μ
g/L.
Narażenienazwiązkiberylumożepowodowaćzapalenieskóry,ostreza-
paleniepłuciberylozę(chorobęberylową)(CBDchronicberylliumdisorder).Nara-
żenienarozpuszczalnesoleberylumożewywoływaćreakcjeskórne,wtymobrzęk
orazrumienioweigrudkowo-skórnezapalenieskóry.Tezmianyzwykleustępują
pozaprzestaniuekspozycji.Stwierdzanorównieżziarniniakowezmianymartwicze
iowrzodzeniawefekciepenetracjiprzezskóręnierozpuszczalnychwwodziesoli
berylu.
Ostratoksycznośćberylu,obserwowana,gdystężeniametaluwynoszą
>27
μ
g/m
3,objawiasięwpostaci:podrażnieniaskóry,oczu,nosaigardła,ana-
stępniestanówzapalnychgórnychidolnychdrógoddechowych,obrzękupłucnego
(>100
μ
g/m
3)orazchemicznegozapaleniapłuc.