Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wiązaniadotradycji.Tencharakteruwarunkowańwrównymstopniudotyczy
opisuiocenystatusustylowegobadanejwarstwybiblizmów.
Dlapotrzebtegorodzajuujęćniniejszeopracowanieodwołujesiędopoję-
cianormyoraztypówinnowacjijęzykowych,wykorzystującwtymceluustalenia
teoretyczneitypologicznezaproponowanewgłównejmierzeprzezStanisława
Bąbęwpracachpoświęconychzwiązkomfrazeologicznymwspółczesnegojęzy-
kapolskiego24.Wkontekściezaśjęzykowo-stylistycznejstronyistotneznaczenie
dlaocenybadanychtekstówmaprzyjęcieokreślonychgranic,wramachktórych
realizujesięstylowedecorumpolszczyznybiblijnej.Ważnypunktodniesienia
wtymwypadkustanowiąpropozycjetypologicznesformułowaneprzezDa-
nutęBieńkowską,wskazującenaniezbywalnezasady,jakiedeterminująkształt
językowytranslacjibiblijnychwogóle.Wpewnymuproszczeniudająsięone
sprowadzićdosześciudyrektyw:1.współczesnościikomunikatywnościjęzyka,
2.wiernościiuszanowaniaoryginału,3.poprawnościjęzykowej,4.poszano-
waniatradycjiizwyczajupolskiegojęzykabiblijnego,5.stosownościigodności
słowa,6.oryginalnościiindywidualności25.Zpunktuwidzeniabadanychjed-
nostek,jakimisątradycyjnebiblizmy,głównąfunkcjęnormotwórcząstanowi
zasadastylistycznejstosowności,wyznaczanapoprzezsakralny
charaktertekstubiblijnego,odwołującasiędopojęciastyluwysokiego,hiera-
tycznego.Takrozumianadyrektywastylistycznasytuujebiblijnywzorzecpol-
szczyznywobszarzejęzykaliterackiego,niezaśjegoodmianograniczonych
funkcjonalnie,socjalnieiterytorialnie.Drugą,równieważnąpłaszczyznęnorma-
tywnychodniesieńtworzyzasadaposzanowaniatradycjipolskiego
językabiblijnego,którakształtowałasięwdrodzewielowiekowychdoświad-
czeń,zeszczególnymudziałemBibliiwprzekładzieks.JakubaWujka.Wypad-
kowątejzasadyjestuznaniejakowłaściwegodlawzorcawspółczesnegojęzyka
biblijnegozabiegu„łagodnejarchaizacji”,stwarzającegotądrogąpoczuciepo-
nadczasowościprzesłania,jakieniesietekstbiblijny.Wbrewjednakczęstopod-
noszonymzarzutompodadresemzwolennikówtaksformułowanejargumen-
tacjifilologicznejnieoznaczatoodwołaniasiędo„martwych”zasobówpolsz-
czyzny,zaciemniającychprzesłanietekstubiblijnegoiodgradzającychodniego
dzisiejszychużytkownikówjęzyka.Wszakpomiędzyarchaicznościąachociażby
potocznościąijednostkamioograniczonymzasięgustylowym,któreusiłujesię
niekiedynobilitowaćwewspółczesnychprzekładachPismaŚwiętego,rozciąga
sięszerokastrefamożliwościwyboruformikonstrukcjiodpowiednichdlastylu
biblijnego.Takrozumianezasadystylistycznejstosownościorazposzanowania
tradycjipolszczyznybiblijnejniepowinnyjednakżeoddalaćzpolawidzenia
inormatywnychocentakichdyrektywjak:wiernośćwobecoryginału,komuni-
katywnośćprzekazu,zgodnośćzewspółczesnąnormąjęzykowączywreszciein-
dywidualnośćioryginalnośćrozwiązańtranslacyjnych.Idzieraczejotakipunkt
widzenia,wktórymuznanieprymarnościdwóchpierwszychzasadnierealizuje
siękosztempozostałychdyrektyw-iviceversa.
Woceniestatusustylowego,jakiomawianebiblizmyzajmująwjęzyku
powojennychtłumaczeńPismaŚwiętego,istotnarolaprzypadłarodzimym
24Mowatuprzedewszystkimoklasycznejwtejdziedziniepracyteoretyczno-materiałowej
StanisławaBąbyInnowacjefrazeologicznewspółczesnejpolszczyzny,Poznań1989.
25Por.D.Bieńkowska,Polskistylbiblijny,op.cit.,s.142-145.
29
