Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cji,jakiewspółcześniezaznaczająsięwdziedzinietranslatorykibiblijnej.Wobec
tychtrudnościśmiemsądzić,iżważniejszywtymwypadkujestsamcelwmia-
ręcałościowegoprzybliżeniaowegozasobuniżfaktwłączeniadanejtranslacji
wtęczyinną„szufladę”typologiczną.Wrezultaciemniejlubbardziejarbitralnie
przyjętejtaksonomiidorobekpolskiejtranslatorykibiblijnejostatnichdziesięcio-
leci,będącyniemalwcałościprzedmiotemiźródłemmateriałowycheksploracji
tejpracy,zaprezentowanyzostałwperspektywieażsiedmiuróżnychdomen,
uwzględniającychkolejno:1.tłumaczeniakatolickie,2.innowiercze,3.inicja-
tywyekumeniczne,4.praceodwołującesiędoróżnychtechniktranslacyjnych,
5.owocezainteresowańBibliąludzipióra,6.tłumaczenialaickieoraz7.najnow-
szepróbyadaptacjiitrawestacjiksiągbiblijnychwograniczonychterytorialnie
isocjalnieodmianachjęzykapolskiego.
Jakwięcwidać,trzypierwszezespołytłumaczeństanowiąpochodną
zastosowaniakryteriumkonfesyjnego,wskazanienaczterypozostałezaś
wwiększymstopniueksponujeczynnikiautorskieorazokreślonerozwiązania
warsztatowo-translacyjne2.
1.WspółczesnekatolickietłumaczeniaPismaŚwiętego
1.1.WkręgutradycjiWulgatyiBibliiWujka
MimoiżjużodpoczątkuXIXwiekubibliścipolscyuświadamialisobiepotrze-
bęuwspółcześnieniapodwzględemjęzykowymBibliiwprzekładzieks.Jaku-
baWujka,tekstPismaŚwiętegowtłumaczeniujezuityzWągrowcaprzetrwał
wKościelekatolickimwPolsceniemaldopołowyXXwiekuwkształcieniewiele
zmienionymwstosunkudotego,jakinadanymuzostałwwydaniuzkońca
XVIwieku(1599).NatenfenomenwielowiekowejobecnościBibliiWujkowejijej
oddziaływanianaświadomośćjęzykowąwiernychzłożyłysięniewątpliwewa-
lory,jakieprzekładtenzawdzięczałsamemutłumaczowi-wybitnemubibliście
iteologowi,człowiekowiuwrażliwionemufilologicznie,któryjużzażyciazy-
skałprzydomekpolskiegoSemi-Cicerona.Zfilologicznejperspektywyoddzia-
ływanienakatolikówpolskichprzeztakdługiokresjednegotekstuwoczywisty
sposóbpowodowało,iżnakanwietegotłumaczeniawyrastałojęzykowepoczu-
ciekształtuinormypolszczyznybiblijnej,prowadzączczasemdowykształcania
sięrepertuarujejcechswoistych,skupionychprzedewszystkimnapłaszczyźnie
leksykalnej,frazeologicznejorazskładniowej.Dodaćteżnależy,iżtowłaśnie
BibliaWujkowawyznaczałaprzezwiekiźródłoinormęstylizacyjnychodwołań,
coznalazłoswójtrwałyśladszczególniewidocznyupoetówipisarzydobyro-
mantyzmu3.Jakjużwspomnianopoprzednio,niebezznaczeniadlarozważań
2
Osobnąpróbęprezentacjidorobkupolskiejtranslatorykibiblijnejdrugiejpołowyubiegłe-
gostuleciawrazzdanymibibliograficznymiprzynosiopracowanieP.Ostańskiego,Bibliografiabibli-
stykipolskiej1944-1999,Poznań2002,t.1,s.232-284.Wskazującnazasóbwspółczesnychtłumaczeń
Bibliinajęzykpolski,autorodwołałsiędoróżnychkryteriów(alfabetycznego,chronologicznego,
konfesyjnego).
3NatematznaczeniaBibliiWujkadlaszerokorozumianejkultury,literaturyijęzykapolskie-
gozob.m.in.:M.Kossowska,Bibliawjęzykupolskim,t.1,Poznań1968,s.313-360,S.Sawicki,„Biblia”
Wujkawkulturzepolskiej,„StudiaGnesnensia”1975,t.1,s.315-320;D.Bieńkowska,Odbiciestyluprze-
kładuBibliiJ.Wujkawliteraturzepolskiej,[w:]JanJakubWujektłumaczBibliinajęzykpolski.Wczterechset-
34
