Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nadroląioddziaływaniemtegoprzekładujestfakt,iżpierwsze,pełnejegowyda-
niezroku1599stanowiłowersjęocenzurowanąprzeztzw.KomisjęPięciu,która
wdużymstopniuoryginalnytekstWujkowypoddaławeryfikacjiwkierunku,
zdaniemniektórych,niewolniczejwiernościwzględemprzekładuśw.Hieroni-
ma-Wulgaty.Dlailościowegoijakościowegokorpusutradycyjnychbiblizmów
językapolskiegooznaczałotoznacznyudziałformikonstrukcjijęzykowych
oproweniencjiłacińskiej,apośredniotakżegreckiejihebrajskiej.
TaszczególnapozycjaBibliiWujkowejbyłateżwogromnejmierzeefektem
powszechnegomniemania,graniczącegoniemalzlegendą,iżtłumaczenietopo-
siadaaprobatęStolicyApostolskiejiprzysługujemutymsamymrangarówna
tekstowikanonicznemu.Umieszczonąbowiemnatytułowejstroniepierwszego
wydaniaformułę„ZdozwoleniemStolicyApostolskiej”odczytywanojakapro-
batędanąprzekładowi,podczasgdydefactoinformowałaonaouzyskaniuko-
niecznejzgody,jakąStolicaPiotrowawinnadaćkażdejtegorodzajuinicjatywie
przedjejrozpoczęciem,októrąniebezprzeszkódwystarałsiętakżeks.Jakub
Wujek.ZdemaskowanietegofaktupodkoniecXIXwiekuuważasięzapoczątek
końcaprymatutegotłumaczenia4,wistociejednakoznaczałorozpoczęciedru-
giej,znaczniekrótszejfazy,tj.modernizacjiBibliiWujka.
PróbyzmierzającedoodnowieniaWujkowegotekstudatująsięnaprze-
łomXIXiXXwieku.Jednejzpierwszychpodjąłsięks.AntoniSzlagowski,któ-
rywydałwroku1900uwspółcześnionytekstNowegoTestamentu,pracęswoją
skupiającgłównienaużyciunowszejpisowni,usunięciuwyrazówikonstruk-
cjiprzestarzałych,oinnymniżpierwotnieznaczeniu.Nowaedycjaspotkałasię
zdobrymprzyjęciemnietylkozestronyduchowieństwa,aletakżefilologów,
czegowyrazembyłapochlebnaopiniawybitnegohistorykaliteraturyprof.Igna-
cegoChrzanowskiego.Tekstwopracowaniuks.Szlagowskiegoprzetrwałażdo
czasunowszychpróbuwspółcześnieniacałegotekstuBibliiWujka5.Najpełniej-
szymefektemtychpracstałysiędwaosobne,zmodernizowanewydaniaBiblii
Wujkowej,jakieukazałysięwokresiemiędzywojennymwPoznaniuiKrakowie.
Pierwszaztychinicjatywjestowocempraczespołowychprowadzonychprzy
udzialelicznegogronabiblistów:ks.ks.JózefaArchutowskiego,Władysława
Hozakowskiego,JózefaKruszyńskiego,WilhelmaMichalskiego,Franciszka
Rosłańca,PiotraStachaorazWładysławaSzczepańskiego.Kilkutomowewydanie
objęłocałykanonStaregoTestamentuorazniepełnytekstNowegoTestamentu.
Edycjaukazałasięwlatach1926-1932iodmiejscawydaniazyskałatradycyjną
nąrocznicęwydaniaNowegoTestamentu1593-1993;S.Koziara,BibliaWujkawjęzykuikulturzepolskiej,
„Konspekt.PismoAkademiiPedagogicznejwKrakowie”2003,nr14-15,s.129-153.Genezęoraz
religijnywymiartegotłumaczeniaprzybliżazkoleiobszernyartykułks.W.Chrostowskiego,Geneza
ioddziaływanieBibliiks.JakubaWujka,[w:]Panmoimświatłem,zebrałioprac.ks.W.Chrostowski,
Warszawa2000,s.100-125(takżewieleinnychpracpodejmującychszczegółowezagadnienia
translacyjne,językowe,teologicznebiblijnychtłumaczeńks.J.Wujkatakichautorówjakm.in.:
D.Bieńkowska,P.Binek,R.Bura,ks.J.Chmiel,S.Koziara,I.Kwilecka,B.Matuszczyk,J.Migdał,
J.Sobczykowa).
4Zoficjalnymupublicznieniemtegofaktuwystąpiłks.S.ChodyńskiwartykuleOBiblii
wprzekładziepolskimks.Wujka,„PrzeglądKatolicki”,t.32:1894,s.273-274.
5Wartoprzypomnieć,iżwokresieprzedpierwsząwojnąświatowączęściowychpróbmo-
dernizacjitekstuWujkowegopodejmowalisięrównieżinniwybitnibibliści,jak:ks.JózefKruszyński
orazks.FranciszekAlbinSymon.
35
