Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęptłumacza-WłodzimierzGalewicz
25
Uwyraźniającniecoprzytoczonyzarzut,możemywyróżnićwnimna-
stępującekroki:(1)czyniąckomuścośdobrego,ujmujemytoalbojakocoś,
cosięmunależy,albojakocoś,cosięmunienależy;(2a)czyniąckomuś
cośdobrego,cosięmuwnaszymujęciunależy,dokonujemyaktusprawie-
dliwości,natomiast(2b)czyniąckomuścośdobrego,cosięmuwnaszym
ujęciunienależy,dokonujemyaktumiłosierdzia;(3)takwięcczyniącko-
muścośdobrego,dokonujemyalboaktusprawiedliwości,alboaktumiło-
sierdzia;(4)leczanidokonującaktusprawiedliwości,aniteżdokonując
aktumiłosierdzia,niemożemyzarazemspełniaćaktujakiejśinnejcnoty,
awszczególnościaktucaritas;(5)azatemczyniąckomuścośdobrego,nie
spełniamyaktucaritas.
Takuwyraźnionyargumentmożnapodważaćwjegoróżnychpunktach.
Wszczególnościzaśjegoostatecznąkonkluzję(5)możnauchylićbądźto
odrzucającjejbezpośredniąprzesłankę(3),stanowiącązarazemkonkluzję
wcześniejszychprzesłanek,bądźtonegującjejprzesłankę(4),bądźnatu-
ralnieprzeczącobydwutymtezom.
TomaszzAkwinuwswojejodpowiedziniewnikajednakszczególnie
wprzedstawionyzarzut,leczodnosisiędoniegodosyćsumarycznie:
Takjakprzyjaźńlubmiłość-caritasujmujeczynionedobrojakodobro
wjegoogólnejnaturze,takteżsprawiedliwośćujmujejejakocośnależne-
go.Natomiastmiłosierdzieujmujetoczynionedobrojakocoś,coniesie
PrzytoczonareplikaTomaszajestnatylezwięzła,iżmożnasięzastana-
wiać,wcowłaściwiegodzi:któryzkrokówwkrytykowanymargumencie
jestwedługniejbłędnylubnieuprawniony.Abywyrobićsobiewtejspra-
wieniecowiększąjasność,musimyprzedewszystkimzastanowićsię,jaki
związekzprzynależnościąpewnegoaktuwyświadczaniadobradotejczy
innejcnoty-tuzwłaszczasprawiedliwości,miłosierdzialubcaritas-ma
to,jakocowowymakcieujmujesięwyświadczanedobro.
misericordiam.Ergoomnisbenefcentiavelestactusiustitiaevelestactusmisericordiae.Non
estergoactuscaritatis.
q.31a.1ad3:Adtertiumdicendumquodsicutamicitiaseucaritasrespicitinbenefcio
collatocommunemrationemboni,itaiustitiarespicitibirationemdebiti.Misericordiavero
respicitibirationemrelevantismiseriamveldefectum.
