Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęptłumacza-WłodzimierzGalewicz
27
skłania(rozumne)poczuciesprawiedliwości.Istniejąwreszcietakieakty
czynieniadobra,doktórychskłaniasamożyczeniedobradrugiejosobie,
czyteż(rozumne)chceniejejdobra;iwłaśnietakieczynymożnauznać
zaswoisteaktymiłościczyteżprzyjaźni,którejistotnymskładnikiemjest
zawszeżyczliwość.Oddawanieprzysługidrugiejosobiejestzatemaktem
żywionejwobecniejmiłościczyteżprzyjaźni,jeżelijestnietylkopołączo-
nezujęciemoddawanejprzysługijakosłużącejdobrutejosoby,lecztakże
motywowaneprzeztakieujęcie.
Wymienionemotywyaktówczynieniadobra-sprawiedliwość,współ-
czucie,życzliwość-niewykluczająsięwzajemnie.Najpierwwięcnicnie
przeszkadzatemu,abypewneaktywspieraniadrugiegowypływałytakze
współczucia,którebudzijegoniedobrakondycja,jakizpoczuciadziejącej
sięmukrzywdy.Cojednakwnaszymobecnymkontekściejeszczeistot-
niejsze,niewidaćteżżadnychprzeszkód,abyzarównoaktywypływające
częściowozesprawiedliwości,jakitedokonywanepodwpływemwspół-
czuciabyływjakiejśmierzemotywowanetakżeprzezżyczliwośćiotyle
należałydoaktówprzyjaźni.TakzatemTomaszmógłbyodrzucićkonkluzję
przytoczonegowyżejargumentu(q.31a.1arg.3)-tezę(5),żewobrębie
aktówczynieniadobraniemajużmiejscadlaaktówcaritas-nawetgdyby
zgadzałsięzjejpierwsząbezpośredniąprzesłanką(3),zakładającą,żekażdy
aktczynieniadobrawypływazesprawiedliwościalbozmiłosierdzia;wy-
starczyłobybowiem,abyniezgodziłsięzjejdrugąbezpośredniąprzesłanką
(4),zakładającą,żeaniaktwypływającyzcnotymiłosierdzia,aniteżakt
wypływającyzesprawiedliwościniemożebyćrównocześnieaktemwywo-
dzącymsięzjakiejśinnejcnoty,azatemrównieżzcnotycaritas.Faktycznie
jednakTomaszkwestionujenietylkotoostatniezałożenierozpatrywanej
obiekcji-np.gdystwierdza,żenudzielaniewsparciajestdziałaniemwy-
siętakżezpoprzednim.Womawianymargumenciedoakceptacjitejpo-
średniejkonkluzji,głoszącej,żenwszelkieczynieniedobrajestalboaktem
sprawiedliwości,alboaktemmiłosierdzia”
,mauprawniaćwygłaszananapo-
czątkuteza(1),zgodniezktórąnwszystko,cokolwiekdajemy,dajemyalbo
jakocośnależnego,albojakocośnienależnego”
.Tawyjściowasupozycja
niejestbynajmniejniepodważalna,ponieważnieograniczasiędotauto-
logii,żekażdarzecz,którądajemyjakiejśosobie,jestalboczymś,cosiętej
