Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęptłumacza-WłodzimierzGalewicz
29
topewienobowiązek-czynisiętoalbopodwpływemwspółczucia,albo
zpoczuciasprawiedliwości.Jednaidrugapobudkawydajesięczęstonieko-
nieczna,anierazteżwręczniestosowna;jestonanieodpowiedniachociażby
wtakważnym-równieżdlasamegoTomasza-przypadku,gdyówdrugi,
któremupomagamy,jestnaszymprzyjacielem.Aprzecieżwzajemnepoma-
ganiesobiejestczymś,czegonietylkonormalnieoczekujesię,lecztakże
moralniewymagaodosób,którepozostajązsobąwprzyjaźni.Motywem
skłaniającymdospełnieniatejprzyjacielskiejpowinnościniejestwujęciu
Tomaszasamatylkopobudkamoralna,chęćzachowaniasięwsposóbwłaś-
ciwy;jestnimraczejszerokorozumianamiłośćiżyczliwość,którąprzyja-
cieledarząsięnawzajem.
3.Omiłosierdziulubwspółczuciu
Jakwidzieliśmypowyżej,koncepcjidobroczynnościlubczynieniadobra,
którąprzedstawiaTomaszzAkwinu,niedasięgładkowłączyćdofilozoficz-
nejtradycji,wktórejdobroczynnośćprzeciwstawianajestsprawiedliwości.
Przynajmniejszerszepojęciedobroczynności,jakieprzyjmujeTomasz,obe-
jmujewszelkiedziałanie,przezktórejednaosobastarasięuczynićdrugiej
cośdobrego,aprzynajmniejcoś,couważazasłużącejejdobru.Takimdzia-
łaniemmożebyćjednakrównieżoddaniekomuśdobra,którejesteśmymu
winni,naktóreonzasługujelubktóresięmunależy,azatemczyny,które
zaliczylibyśmyraczejdoobowiązkówsprawiedliwości.
Tojednaknieznaczy,abywetyceTomaszazAkwinuwogóleniewy-
stępowałakategoriapozytywnychobowiązków,któreniejużdyktowane
przezsamątylkosprawiedliwość(nawetjeżelinadalmuszązniąbyćzgod-
ne).Takauzupełniającazasadaistnieje,alejejistotąniejestdobroczynność,
leczraczejwspółczucieczyteżmiłosierdzie(misericordia).
3010Zapowiedźrozważańomiłosierdziulubwspółczuciu(misericordia)
wtraktacieDecaritatepojawiasięwewstępiedokwestii28,gdzieTomasz
wymieniawewnętrzneskutkigłównegoaktucaritas,którymjestmiłość(di-
lectio).Pierwszymztychskutkówjestradość(gaudium),omawianawtejże
kwestii,drugimduchowypokój(pax),będącyprzedmiotemkwestii29,
atrzecimwłaśniemiłosierdzielubwspółczucie,któremupoświęconajest
kwestia30.
Wyjaśniającnawstępietejkwestiipochodzenienazwymisericordia,To-
maszzAkwinutłumaczy,żemiłosiernym(misericors)nazywasiętego,kto