Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
ŚwiętyTomaszzAkwinu,Traktatomiłości
Stosunektychtrzechbliskoznacznychterminówjestnajdokładniej
przedstawionywjednejzkwestiiSummyteologii,którejprzedmiotemjest
miłość-amor,aszczególniewjejartykulewyjaśniającymróżnicęmiędzy
amoridilectio(Iª-IIaeq.26a.3co.).TomaszzAkwinuzauważanajpierw,że
oileamoridilectiooznaczająpewneaktualneprzeżycielubdoznanie(szero-
korozumianeuczucie),otylenazwęcaritasmożnaodnosićalborównieżdo
szczególnychafektywnychaktów,albodoodpowiedniejdyspozycji(habi-
tus),któraprzejawiasięlubspełniawtychaktach.Todrugie,dyspozycyjne
czyteżhabitualneznaczeniecaritasjestzakładanewtakichwyrażeniach,
występującychczęstorównieżwtraktacieDecaritate,jakdilectiocaritatis
(zob.np.q.23a.2co.)lubamorcaritatis(np.q.23a.4co.).Oznaczająone
szczególneuczuciemiłości-określanejrazjakodilectio,arazjakoamor
-wktórymprzejawiasięcaritasrozumianajakoodpowiedniadyspozycja.
TadyspozycyjnacaritasstanowiwujęciuTomaszaswoistąpostaćprzyjaźni
(amictia),copozwalawłaściwiezrozumiećrównieżpojawiającesięuniego
wyrażenieamicitiacaritatis-przyjaźń,którąjestcaritas.
Istotniejszejednakodtejkategorialnejdwoistości,odróżniającejnazwę
caritasodamoridilectiowydająsiętreścioweróżnice,jakieTomaszzAkwi-
nuwcytowanymartykuledostrzegamiędzytymiterminami,gdywszystkie
oneodnosząsiędopewnegorodzajuuczucia:
Nazwaamorjestbowiemogólniejszaoddwóchpozostałych,gdyżwszelka
dilectioiwszelkacaritasmożebyćokreślanajakoamor,alenienaodwrót.
Wpojęciudilectiotreśćpojęciaamorjestwzbogacanaowcześniejszywy-
bór(electionempraecedentem),jakwskazujesamajejnazwa.Stądteżmi-
łośćwsensiedilectioniewystępujewsferzepragnieńzmysłowych,lecz
jedyniewwoliiprzysługujewyłącznieistotomrozumnym.Natomiast
wpojęciucaritasdotreścipojęciaamordochodzipewnadoskonałość
miłościrozumianejjakoamor,ponieważjejprzedmiotemjestto,czemu
Iª-IIaeq.26a.3co.:Namamorcommuniusestinterea,omnisenimdilectiovelcaritas
estamor,sednoneconverso.Additenimdilectiosupraamorem,electionempraecedentem,ut
ipsumnomensonat.Undedilectiononestinconcupiscibili,sedinvoluntatetantum,etestin
solarationalinatura.Caritasautemadditsupraamorem,perfectionemquandamamoris,
inquantumidquodamaturmagnipretiiaestimatur,utipsumnomendesignat.
