Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
świętyTomaszzAkwinu,Traktatosprawiedliwości
nejzobowiązaniomimożliwymuchybieniomadwokata,rozważanejest
międzyinnymipytanie,czyadwokatowiwolnopobieraćopłatyzaswoją
obronę.Tomaszstoinastanowisku,żewzasadziewolno,argumentując,że
njeżeliktośniemaobowiązkuświadczyćdrugiemupewnegorodzajuusług,
wówczaszaichświadczeniemożesłuszniepobieraćopłaty”ipokazując,że
nadwokatniezawszemaobowiązekbronićinnychosóblubudzielaćim
poradwichsprawach”
.Dalejzaśpisze:
Jeśliwięcsprzedajeswojąobronęlubporadę,niewykraczaprzeciw-
kosprawiedliwości.Tosamostosujesiędolekarza,któryleczycho-
regoidowykonawcówinnychtegorodzajuzawodów
13
,oiletylko
zachowująoniumiarwpobieraniuopłat,biorącpoduwagępołożenie
osób[korzystającychzichświadczeń],charaktertychświadczeń,atakże
miejscowyzwyczaj.Jeślinatomiastktóryśznichkierującsięchciwością
wymuszaprzesadneopłaty,wówczaswykraczaprzeciwkosprawiedliwości
(q.71a.4co.).
KoncepcjaTomaszazAkwinuwymaganaturalnieokreślenia,odczego
zależyowawłaściwalubsprawiedliwacena,którapowinnabyćprzestrzegana
wtransakcjachkupnaisprzedaży,iwjakisposóbmożnaustalić.Woma-
wianejkwestiinatematnieuczciwościwkupnieisprzedażyAkwinatanie
wyjaśniatejsprawy.Pewneświatłorzucająjednaknaniąniektórejego
wypowiedziwkomentarzudoEtykinikomachejskiejArystotelesa.Wpiątej
księdzeswojegodziełaArystoteles,rozróżniwszyjużsprawiedliwośćrozdzie-
lającąisprawiedliwośćwyrównującąjakodwiegłówneodmianysprawiedli-
wościpartykularnej,potrącaoszczególną-iniebardzowiadomo,jakmającą
siędotegogłównegopodziału-sprawiedliwośćwtransakcjachhand-
lowych.Chodziprzytymzarównootransakcjewymianybezpośredniej,
wktórychwymieniasiętowarzatowar,jakiowymianyjednegotowaruna
pieniądz,zaktórymożnanabyćinnytowar.Arystotelestwierdzi,żeabytaka
wymianabyłasprawiedliwa,stosunekwymienianychtowarów,awszcze-
gólnościwytworów(np.domuibutów),musibyćrównystosunkowiich
wytwórców(np.budowniczegoiszewca).Stosunekwymienianychrzeczy
oznaczaprzytymrelacjęichcen,awięcnaprzykładliczbęparbutów,które
możnaotrzymaćzajedenbudynek.Jakjednakrozumiećstosunekosóbwy-
twarzającychterzeczy,toniejestusamegoArystotelesajasneirównieżnie-
13Quodl.VII,q.7,a.1c.