Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stwierdziła,żenowewersjeteoriiBernsteina„wnikłysposóbwiązałysię
zwersjamijepoprzedzającymi”.Przeciwnie–możnawykazać,żezmiana
jegopoglądówbyłaewolucyjna,anierewolucyjna,azasadniczewątki
podejmowanewpierwszychpracachzostałyprzezniegorozwinięte
wnastępnychartykułach.Ewolucjajegoteoriibyławynikiem
podejmowanychprzezniegowysiłkówrozwiązaniaproblemów,zktórymi
zmagałasiędynamicznierozwijającasięsocjolingwistyka.Szukając
odpowiedzinanurtującegopytania,Bernsteinwykraczałpozagranice
badawczewyznaczoneprzezsocjolingwistykęorazpróbowałgodzićtak
odmienneteoriezajmującesiębadaniemjęzykajakstrukturalizm
językoznawczyChomskiegoirelatywizmjęzykowySapiraiWhorfa.
WrozdzialetymprzedstawionoewolucjępoglądówBernsteinanatemat
komunikowaniaspołecznegonatleproblemówbadawczychsocjolingwistyki
orazukazanojegowkładwrozwójbadańnadkomunikowaniemjęzykowym.
1.1.1.Krytykastrukturalizmujęzykoznawczegonagruncie
socjologiijęzyka
Bernstein,jakosocjolingwistaisocjologkultury,uważał,żebadaniejęzyka
jestpodstawowymzadaniemsocjologii,ponieważtakkultura,jakistruktura
społecznasątworzone,podtrzymywaneizmienianewprocesiekomunikacji.
„Ogólnetwierdzeniasocjolingwistykidążądowyjaśnienia,jaksystemy
symbolicznesązarównorealizacjami,jakiregulatoramistrukturystosunków
społecznych”(Bernstein,1971,s.171).Interesowałsięjednakwyłącznie
jednymzwielusystemówsymbolicznych–mową,którąposługująsię
użytkownicyjęzykawsytuacjikomunikowania.Takisposóbujęciajęzykanie
byłpowszechnieuznanyprzezjęzykoznawców,natomiastwpracach
socjologówiantropologów,mimożetraktowalionijęzykjako„podstawowe
mediumtransmisjikultury–nośnikgenówspołecznych”(ibidem,s.119),
mowaniebyłaprzedmiotemodrębnychbadań,takjakbyjęzykbył„szybą,
przezktórąsiępatrzy,anienaktórąsiępatrzy”(Mehan,1984,s.181).
DopieropraceMeadaukazały,jakwymianasymboliznaczącychwpływa
nakształtowaniejaźnispołecznej,aleion,zdaniemBernsteina(1971),nie
przeprowadzałbadańempirycznych.Teoriakomunikowaniaopracowana
przezBernsteinanależydopragmatycznejtradycjibadańnadjęzykiemzco
najmniejtrzechpowodów:
1.
Bernsteininteresowałsięrelacjamispołecznymiorazprocesami
komunikowania.
2.
Mowajestwedługniegopowiązanazdziałaniem–pełnifunkcję
podtrzymującąistniejącerelacjemiędzyjednostkami.
3.
Bernsteinzakładał,żewiedzajednostkizależyodjejsposobów
zaangażowaniawświat.
Językamowa
Ogromnazasługapragmatyzmupolegałanatym,żezwróconouwagę