Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
odczytujemyznakiinnych,inniodczytująnaszeznaki,atakżemysami
odczytujemywłasneznaki,zamknęłynaswpułapce”.
Zpunktuwidzeniasocjolingwistykijęzykjestprzedewszystkim„wymianą
znaczeńwinterpersonalnymkontekście”(Halliday,1978,s.139).Użycie
językajestściślezwiązaneztym,jakjednostkaorganizujeswójsposób
doświadczaniarzeczywistości(Bernstein,1961a).Obiektynieistnieją
niezależnieodprzypisywanychimznaczeń,przeciwnie–toznaczenia
umożliwiająpojawieniesięobiektuczysytuacji(Atkinson,1985).Wten
sposóbpoglądyBernsteinazbliżająsiędoteoriirelatywizmujęzykowego
EdwardaSapiraiBenjaminaL.Whorfa.
WedługLuisa-JeanaCalveta(2003)socjolingwistykanarodziłasię
wpracachAntoine’aMeilleta.WspółpracowałonzDurkheimemw
Année
Sociologique
iprzejąłodniegopojęciejęzykajako„faktuspołecznego”.
Nazwa„socjologiajęzyka”zostałaużytaporazpierwszyprzezRaouladeLa
Grasserie(1909);napowiązaniajęzykazrelacjamimówiącychwskazywał
równieżWalentinWołoszynow(1929),któryprzypłaciłtożyciemwłagrach
sowieckich.Nazwa„socjolingwistyka”pojawiłasięw1952r.wpracyHavera
C.Curriego,
AProjectionofSociolinguistics:theRelationshipofSpeech
toSocialStatus
;w1964r.,naseminariumjęzykoznawcówisocjologów
wBloominghtonprzyjętojąjakonazwędyscyplinybadawczej(Grabias,
1997).
Przedmiotimetodasocjolingwistykiniesąjasnookreślone,niejest
równieżwyraźniezaznaczonagranicamiędzysocjologiąjęzyka
asocjolingwistyką.ZaFishmanem(1972b)możnaprzyjąć,żesocjologia
językaczysocjologiamówieniamaszerszyprzedmiotbadańniż
socjolingwistyka,gdyżzajmujesiębadaniemzachowańjęzykowych
wkontekstachspołecznych,interpretującjezpunktuwidzeniasocjologii,
zapomocąwłaściwychjejmetodbadawczych.Socjolingwistyka
wykorzystujemetodywypracowaneprzezlingwistykę.Fishmanczęsto
jednakużywałtychnazwzamiennie.JoyceHertzler(1965)zakreślił
przedmiotsocjologiijęzykabardzoszeroko:maonabadaćfunkcjejęzyka
jakośrodkakulturowejtransmisji,symbolizującegoizachowującego
świadomośćgrupową,językajakoodbiciaiwyznacznikaspołecznego
zróżnicowaniaistratyfikacji(Edwards,1976b).
WpływSapiraiWhorfa
Bernsteinprzyznawałotwarcie,żepraceSapiraiWhorfawywarłyogromny
wpływnajegosposóbbadaniaprocesówkomunikacjiorazpowiązańmiędzy
kulturą,językiemaświadomością.Amerykańscyetnolingwiściuznali,
żejęzykjestnajbardziejistotnymsystememsymbolicznym,którynietylko
konstytuujekulturę,umożliwiającwyjściepozaindywidualnedoświadczenia
jednostek,leczrównieżmazdolnośćkształtowaniatychdoświadczeń
(Burszta,1986).Dlategoteżjęzykjest„symbolicznymprzewodnikiem
pokulturze”(Sapir,1978,s.88),którywpływanasposobypercepcji
rzeczywistościorazustalonewdanejspołecznościwartościkulturowe.Język
nieodzwierciedlarzeczywistości,alejestsposobemogląduświata,jest
nośnikiemtreścikulturowych,służydoichmagazynowania,utrwalania,
transmitowania,atakżedoichkodyfikowaniaiweryfikowania(Anusiewicz,
