Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Niepełnosprawnośćwzrokuwkontekścierozwojuwbiegużycia
orazpóźnejdorosłości,codowodzitrafnościwyróżnionychwkoncepcjizadań.Jed-
nocześniestwierdzonopotrzebęmodyfikacjitreściniektórychzadańrozwojowych,
wtymzwłaszczatychdotyczącychwiekusenioralnego.Sugerowanezmianymiałyna
celuzaakcentowanie,żeokresrozwojuwpóźnejdorosłościobejmujezarównoproces
strat,jakizysków,ajednostkiwtymstadiumzachowująswojąpodmiotowośćizdol-
nośćdosamostanowienia;naprzykładsformułowaniendostosowaniesię”wwypo-
wiedzindostosowaniesiędospadkuogólnejsprawnościipogarszającegosięstanu
zdrowia”proponowanozastąpićterminamiwwiększymstopniupodkreślającymiak-
tywnąrolęseniorawzarządzaniuswoimżyciem.Zuwaginawzrostśredniejdługości
życiaiwiększąpartycypacjęosóbstarszychwżyciupublicznym,zaleconowłączenie
dowykazuzadańrozwojowychcharakteryzującychtęfazętakżeumiejętnościzwią-
zanychznawiązywaniemnowychrelacjispołecznych.Współcześniseniorzynietylko
bowiempodtrzymująkontaktyiwięzinawiązanewewcześniejszychokresachżycia,
lecztakżetworząnowegrupykoleżeńskiepodejmującewspólnezajęciarekreacyjne
iedukacyjne,jakrównieżzawierająmałżeństwaizwiązkipartnerskie.
Reasumując,podjęteanalizybadawczedowodzą,żezadaniarozwojowewtrady-
cyjnymujęciudostarczająpewnychstandardówiwzorcówpozwalającychnaanalizę
biegużyciadanejjednostki,jednakniezbędnejestuwzględnieniewspółczesnychprze-
mianspołecznychicywilizacyjnych,którewszczególnysposóbzmieniająsytuację
psychologicznąadolescentówimłodychdorosłych.WyjątkowośćkoncepcjiRoberta
J.Havighurstapolegagłównienaintegracjiwyzwańzróżnychdziedzinżycia,przyjed-
noczesnympodkreśleniuznaczeniaaktywnościjednostkiwichopanowaniu,atakże
na
powiązaniuzesobązadańrozwojowychzróżnychetapów(Seifge-KrenkeiGel-
haar,
2008).Zawartościoweuznajesiętakżewyróżnienieprzezautoracelówżyciowych
człowiekaiprecyzyjneprzyporządkowanieichdotakichkategoriijak:rozwójfizyczny,
wzorcezależnościiniezależności,wymianauczuciowa,rolepłciowe,związkispołecz-
ne,samoświadomość,stosunekdosiebieiświata(Malina,2014;Sokołowska,2015).
Koncepcjazadańrozwojowychstanowimodelteoretycznywielubadań,jakiwykazuje
użytecznośćdlapraktykispołecznej,umożliwiającpodejmowanieefektywnychoddzia-
ływańprofilaktycznychiwspomagających.Znajomośćspecyfikizadań,jakieprzypisa-
nezostałykolejnymfazomżycia,pozwalanaokreśleniepotencjałuizasobówdostęp-
nychjednostcenadanymetapierozwoju,atakżeocenęczynnikówryzykazwiązanych
zniepunktualnąrealizacjązadańrozwojowychlubichniepodjęciem(Palus,2007).Per-
spektywataumożliwiawielowymiarowąanalizęsytuacjiosobyzniepełnosprawnością,
uktórejuszkodzenieorganizmuijegobezpośrednienastępstwagenerująutrudnienia
wrealizacjipewnychzadańrozwojowych,wyraźniejednakwocenieprzenoszącakcent
naposiadaneprzezniązasoby,aktywnośćwłasnąiwsparciezestronyśrodowiska(Dęb-
ska,2013).Odwołaniedokoncepcjizadańrozwojowychułatwiawięcprojektowanie
procesurehabilitacjiosóbzniepełnosprawnością,któryobokwspomaganiaogólnego
rozwojupsychofizycznego,kształtowaniakompetencjiidynamizowaniasiłpowinien
obejmowaćspełnianietychżezadań(Głodkowska,2003).
