Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
Szansęnazespolenieobuwymiarówsprawiedliwościnaprawczej,subiek-
tywnegoiobiektywnego,stanowizadośćuczynienieosobompokrzywdzonym,
którewypracowywanejestwewspółpracyuczestnikówkonfliktuprawnego.
Uzgodnionerozwiązaniesprzyjasubiektywnemuprzekonaniupartnerówinterak-
cji,żeichpotrzebyzostałyzaspokojonewoptymalnymstopniu.Właśniewtakim
znaczeniusprawiedliwośćprawnapowinnabyćredefiniowanawkontekściefilo-
zoficznejzasady,,każdemuwedługpotrzeb”.
Zadośćuczynieniestanowipodstawowepojęcie,nabaziektóregopostano-
wionowyjaśnićistotęparadygmatusprawiedliwościnaprawczej.Gotowośćjed-
nostkidopodjęciaokreślonychdziałańnaprawczychpoleganapodjęciuprzez
niądecyzjiodnośniedowyboruokreślonegosposoburozwiązaniakonfliktu.Jeśli
rozwiązanietowpisujesięwzasadysprawiedliwościnaprawczej,gotowośćdo
zadośćuczynieniabędzieoznaczała,żesprawcakonfliktumazamiar(jestchętny,
zdecydowany,świadomy)zrekompensowaćosobiepokrzywdzonejstraty,jakie
poniosła.Gotowośćosóbposzkodowanychwyrażasięnatomiastwzdecydowaniu
sięnapodjęciepróbyrozmowyzesprawcąnatematsposobuosiągnięciaporo-
zumienia(gotowośćdopodjęciadziałańnarzeczosiągnięciazadośćuczynienia).
Zpsychopedagogicznegopunktuwidzeniaosiągnięcietakiegowłaśniepoziomu
zadośćuczynieniapowinnostanowićjedenzcelówwychowania.
Jednymzwyzwańpedagogicznychjestkształtowaniewłaściwejhierarchii
wartościmłodzieży.Osobyodpowiedzialnezajejwychowaniepowinnywdra-
żaćjąwświatobiektywnychwartości,cennychwwymiarzeindywidualnym(np.
zdrowie)ispołecznym(np.sprawiedliwość).Niemogąonejednakzapominać,że
każdyczłowiekinterpretujejewewłaściwydlasiebiesposób.Subiektywnystosu-
nekwobectreściwartościmaswojeodzwierciedleniewnormach,którestanowią
pewnezobiektywizowaneregułypostępowania.Norma,,Przeproś,gdywyrządzi-
łeśkrzywdę”nabieraznaczeniawówczas,gdypodmiotsubiektywnieprzeżywa
sprawiedliwość(jakowartość)(J.Homplewicz,1996).Procesinternalizacjinorm
-przebiegającywtokupodejmowanychoddziaływańwychowawczych-staje
sięwięcbardzoważnyzpunktuwidzeniaskutecznościprofilowaniazachowań
młodzieży,opartychnauniwersalnychwartościach.
Ważnejest,abywartościmoralnebyłyrealizowanewsposóbświadomy.
Jednostkapowinnazdawaćsobiesprawęzarównozintencji,jakikonsekwencji
swojegopostępowania.Dotegoniezbędnyjestokreślonypoziomwiedzyowar-
tościach.Tylkowolnedziałaniemożeprowadzićdorealizacjiwartości.Zatem
wiedzaosprawiedliwościnaprawczejipoczuciewolnościmogąskłaniaćjed-
nostkękupostępowaniuzgodnemuzzasadamisprawiedliwościopartejnaza-
dośćuczynieniu(R.Ingarden,2009).Wcałymtymprocesieurzeczywistniania
wartościnieodzownystajesięrównieżrozwójdojrzałejosobowościczłowieka
(szczególniewwymiarzemoralnym).
