Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
Istotnejestokreśleniemiejscadanejwartościwhierarchiiorazjejzwiązku
zinnymiwartościami.Niektórymznichjestdosiebiebliżej,ainnymdalej.Itak
naprzykładniemożnawykluczyćzwiązkufunkcjonalnegomiędzysprawiedli-
wościąaodpowiedzialnością.Rozwijaniepoczuciaodpowiedzialnościznajdzie
prawdopodobnieswojeodzwierciedleniewsprawiedliwychczynachpodmiotu.
Uczeniedziecizachowańnaprawczychbędziemiałoswojeodbiciewsystemie
wartości,wktórymnadrzędnepozycjezajmą:sprawiedliwośćspołecznaiodpo-
wiedzialność.
Wychodzączzałożenia,żewartościczłowiekarealizująsięwczynachisfe-
rzeduchowej,wbadaniuwłasnymdążysiędozespoleniaobutychwymiarów
wdefiniowaniusprawiedliwościnaprawczej.Opierającsięnazałożeniachpsy-
chologiihumanistycznej,przezcelwychowanianależyrozumiećosiągnięcieta-
kiegopoziomupoczuciasprawiedliwościnaprawczejumłodzieży,któryprzeja-
wiasięwsprawiedliwympostępowaniu,wynikającymzwewnętrznychprzeko-
nańiuczućjednostki,wktórymbędziemiejscezarównodlawłasnychpotrzeb,
jakiinnychludzi,odzwierciedlonychwzadośćuczynieniu.
Zewzględunaistotneznaczeniewartościwżyciuludzkimistniejepotrzeba
podejmowaniabadańnadnimiwceluwykryciaichnaturyiwzajemnychpowią-
zań.Należyprzytymzwrócićszczególnąuwagęnarolęwartościwdziedzinieży-
ciamoralnego.Jeślinormyspołeczne(wtymprawne)niemająswojegouzasad-
nieniawwartościach,prowadządokonfliktówmoralnych.Urzeczywistnieniem
wartościjestkonkretnadziałalnośćwychowawcza.Podejmującbadaniawtym
zakresie,należyzatemodwoływaćsiędoistotywartościwwychowaniuiżyciu
społecznym.Zrozumieniesensuwartościmoralnychstajesięteoretycznąpodsta-
realizowaniaprogramówwychowawczych(W.Cichoń,1996).
SzczególnietrudnezadaniestoiprzedpedagogamiXXIwieku.Wewspółcze-
snejrzeczywistościczasaminiemamiejscanawartościuniwersalne,takiejaknp.
sprawiedliwośćopartanawzajemnymzrozumieniu.Zjawiskoanomiispołecznej
corazczęściejdotykamłodzież(Z.Bauman,1994,K.Kmiecik-Baran,2000).
Jegowyrazemmogąbyćprzejawynieprzystosowaniaspołecznego,wskrajnych
przypadkachprzybierającepostaćkonfliktówzprawem.Młodziludziestają
przedsądemioczekująsprawiedliwości.Czytradycyjnywymiarsprawiedliwości
dajetakąmożliwość?Czyistniejetakametodarozwiązywaniakonfliktówspo-
łecznych,któraposiadacechyhumanitaryzmuipodmiotowości?Coumożliwia
nieletnimpowrótdospołeczeństwaiwspółdziałaniewnim?
Niniejszamonografiastanowipróbęudzieleniaodpowiedzinapytaniadoty-
czącezadośćuczynieniawparadygmaciesprawiedliwościnaprawczejwnurcie
psychopedagogicznym.Głównymcelembadańwłasnychjestokreśleniezależno-
ścimiędzygotowościąnieletnichdozadośćuczynieniaosobompokrzywdzonym,