Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Kontekstymedyczne,psychologiczneispołecznezachowańszkodliwychiuzależnieńbehawioralnych
nastąpiłdopierow2010r.,zchwiląpojawieniasiępierwszychraportówgruprobo-
czychopracowującychrewizjęklasyfikacjizaburzeńpsychicznychDSM-5(APA,
2013).Wewcześniejszychklasyfikacjach(np.DSM-III,DSM-IV)orazwobo-
wiązującejwPolsceklasyfikacjiICD-10(InternationalStatisticalClassifcationof
DiseasesandRelatedHealthProblems;WHO,1998)terminnuzależnieniabehawio-
ralne”albowogóleniewystępował,alboopisywanybyłwkategoriachzaburzeń
kontroliimpulsówlubzaburzeńobsesyjno-kompulsywnych.Icoważne,dotyczy
toprzedewszystkimpatologicznegohazardu,któryjestnajlepiejzbadanymiopi-
sanymuzależnieniembehawioralnym.WklasyfikacjiICD-10patologicznyhazard
wymieniasięobokpatologicznychkradzieży,podpalaniaitrichotillomaniijako
zaburzenianawykówipopędówwgrupiezaburzeńosobowościizachowania.Zo-
stałzatemzaklasyfikowanyjakopewnezaburzeniezachowania,charakteryzujące
siępowtarzającymisiędziałaniami,bezjasnosprecyzowanejiwyraźnejmotywa-
cjiorazpozostającepozakontroląjednostkiizazwyczajjejszkodzące.WDSM-III
iDSM-IVAmerykańskieTowarzystwoPsychiatryczne(AmericanPsychiatric
Association,APA)umieściłopatologicznyhazardwgrupiezaburzeńimpulsów,
gdziekluczowąrolęodgrywastałalubczasowautratakontrolinaduprawianiem
gierhazardowych.Takwięczachowaniaspołecznieuznanezauzależnieniabeha-
wioralnewoficjalnychklasyfikacjachmedycznychalbowogólenieistniały,albosą
rozproszonewróżnychkategoriach(tab.1.1).
WprowadzeniedoDSM-5hazardujakozaburzeniainałoguniezwiązane-
gozsubstancjami(non-substancerelateddisorders)otwarłonowąerędotyczącą
konceptualizacjipojęcianuzależnieniabehawioralne”
.Jegowykorzystaniewofi-
cjalnejklasyfikacjimedycznejstworzyłoszersząperspektywęrozumieniaiwyja-
śniania
zachowań,nadktórymijednostkatracikontrolę.Wieluteoretykówibadaczy
podkreśla,żewyrażenienzaburzeniaużywaniasubstancjiinałogi(uzależnienia)”
1
(substance-relatedandaddictivedisorders,DSM-5)jestbardziejadekwatnym
określeniemniżnzaburzeniapsychiczneizachowaniaspowodowaneużywaniem
substancji”(substance-relateddisorders,DSM-IV).Niewszystkieosobybowiem,
którepozostajązależneodsubstancjipsychoaktywnych,sąuzależnione(np.pa-
cjenciterminalnizażywającyopiaty)iniewszystkiezachowania,którespełniają
kryteriauzależnienia,niosązesobązależnośćfizjologiczną(np.hazard).Wśród
klinicystówoddawnapanujeprzekonanie,żeistniejązachowania,któreprzy-
nosząjednostcekrótkotrwałąsilnąnagrodępowodującąichkontynuowanie
mimonegatywnychskutkówztymzwiązanych.Zmniejszonakontrolanadswo-
imizachowaniami,mimowiedzyoichszkodliwości,stanowicentralnyelement
1Wliteraturzepolskiejangielskieokreśleniesubstance-relatedandaddictivedisordersjest
tłumaczonezarównojakonzaburzeniaużywaniasubstancjiinałogi”(Habrat,2016),jakinzabu-
rzeniaużywaniasubstancjiiuzależnienia”(Gałecki,Święcicki,2015).
